Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Unha achega á emigración galega a Nova York
Esta reemigración dende Cuba seguiu manténdose tamén durante o século
xx, ou polo menos durante as súas tres primeiras décadas. Foron frecuentes
os casos como os do lugués J. G., que no ano 1923 chegaba a Nova York
procedente de Cuba, onde fora reclamado por un irmán para traballar nunha
fábrica de tabaco. Tan só uns meses despois, e seguindo de novo os pasos do
irmán, trasládase a Nova York, onde ambos os dous traballaron nunha fábrica
de fundición. 11
A estes galegos agardábaos unha cidade de imparable crecemento, para
cuxo desenvolvemento foran fundamentais os inmigrantes. En 1870 contabilizábase
unha poboación de 942 292 habitantes; en 1900 andaba polos 3,5
millóns; en 1920 eran xa 5,6 millóns (Baily, 1999: 58). Dun xeito máis concreto,
e para comprobar a importancia do compoñente estranxeiro na cidade,
Manhattan tiña en 1913 unha poboación próxima aos 2,5 millóns de habitantes,
dos cales un 50% eran fillos de estranxeiros; no Bronx, con 583 981
habitantes esta porcentaxe representaba un 8,3%; en Brooklyn, o 28,8% con
respecto á súa poboación; en Queens, un 3,6%. 12 Ramón Verea, xornalista
galego residente en Nova York en 1884, observaba do seguinte xeito o espectacular
crecemento da cidade:
Hace muchos años que la estrecha isla de Manhattan no puede contener al rápido
aumento de la metrópolis de la América de hoy, y del mundo, dentro de no
muchos años. La población sobrante se desbordó por encima de los ríos que la
aíslan y formó las ciudades de Brooklyn y New Jersey [...] A Brooklyn le tendió
ya un brazo en forma de gigante puente sobre el río del Este, y está tendiendo
otro hacia New Jersey en forma de atrevido túnel bajo el río Hudson (Verea García,
1890: 82-85).
Canto á poboación galega residente na metrópole, e mentres non se obteñan
datos estatísticos máis precisos, contamos coas cifras aproximativas que
ofrecen algúns testemuños. O profesor Emilio González López, exiliado en
Nova York, calculou que contra finais da década de 1930 vivían nesta cidade
máis de 10 000 galegos: «En honor á verdade, débese dicir que entre os
españois que vivían entón en Nova York, uns quince mil aproximadamente,
o noventa por cento eran galegos» (Fandiño, (ed.), 2000: 69). Máis recentemente
apuntouse que a comunidade galega residente en Nova York na década
de 1990 vivía principalmente no distrito de Queens e sobardaba as doce mil
persoas, procedentes, sobre todo, das provincias da Coruña e Ourense (Castro
Pérez, 1996: 143).
11. Fondo HISTORGA (AHUS), entrevista n.º 296.
12. En Municipal Year Book of the City of New York, 1913, Nova York, Pratt, 1913, pp. 170-73.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (31-61) ] 5