Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Nancy Pérez Rey
que emigran estas mulleres –1929-1934– estase a producir unha maior reagrupación
familiar ca noutros destinos emigratorios. Doutra banda, emporiso, o
mercado laboral arxentino ofrecíalle á emigración feminina amplas posibilidades
de colocación no servizo doméstico (Cagiao Vila, 1997: 130).
A media de idade dos emigrantes nos tres concellos é de 30,17 anos para
os varóns e 29,10 para as mulleres. Con todo, se facemos unha análise máis
en detalle e distribuímos os emigrantes por cohortes de idade, encontramos
que os emigrantes de entre 20 e 29 anos son maioría nos dous sexos para os
tres concellos. De todos os xeitos, non hai que obviar algunhas diferenzas en
canto ao sexo e ao concello de orixe: as mulleres dos tres concellos emigran
maioritariamente entre os 20 e 29 anos, con apenas algunha variación á alza entre
os 25 e 29. No caso dos homes, son os de Bergondo os que predominan entre
o grupo de 10 a 19 anos, os de Oleiros entre 20 e 29 e os de Sada entre os
30 e 39. Estes datos agochan, pola súa vez, outras evidencias internas que
saen á luz se facemos unha observación en períodos quinquenais. Así, os de
Bergondo emigran máis entre os 15 e 19 anos, os de Oleiros entre os 25 e 29
e os sadenses a idades máis serodias, entre os 30 e 34 anos. Estas diferenzas
non se deben a hábitos migratorios distintos nunha área tan pequena, senón
que estamos a falar de períodos diferentes, xa que as fontes utilizadas para
Bergondo son as máis antigas fronte ás de Oleiros e Sada. 7
En canto ao nivel de alfabetización, o 89% dos homes sabe ler e escribir,
sendo esta proporción do 85% para as mulleres. Cómpre ter presente que
só un 18% dos rexistros contén datos referidos a esta cuestión, polo que hai
que manexar con coidado as cifras antes referidas. De todos os xeitos, son
porcentaxes que se achegan á tendencia da emigración española en xeral, xa
que entre 1903 e 1927, por exemplo, a taxa de alfabetización media dos españois
que chegaban a Cuba era dun 85%. Existe unha correlación directa entre
zonas de altas taxas de emigración con zonas de altas taxas de alfabetización
(Sánchez Alonso 1995: 167 e Vázquez González, 1988).
Do mesmo xeito, nas profesións declaradas no lugar de orixe predominan
os agricultores e xornaleiros, igual ca na tendencia galega e estatal. A pesar de
que se detectaron algo máis de trinta profesións distintas para os emigrantes
de Bergondo, Oleiros e Sada, existe unha concentración moi evidente en tan só
unhas poucas. Se agregamos os datos dos tres concellos, observamos que para o
caso dos varóns predominan os xornaleiros e os mariñeiros fronte á elevadísima
7. Ademais diso, no caso de Sada traballamos cun Censo de Habitantes que contabiliza ausencias,
o que significa que non temos a idade precisa da emigración, senón o momento en que se
atopa no estranxeiro.
0 [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (31-61) ]