Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Nancy Pérez Rey
Da provincia de Pontevedra hai que salientar a emigración a Nova York
de veciños do costeiro concello de Bueu e, en especial, da parroquia de Beluso.
A súa presenza será recoñecida coa creación dunha sociedade, a finais da
década de 1920, polos orixinarios da zona: Unión Cultural de Bueu, Beluso y
sus Contornos (Álvarez Pérez e Millán Otero, 1997: 41-42).
Os ourensáns, pola súa parte, procedían, sobre todo, dos concellos periféricos
da capital da provincia e dirixíronse, en boa medida, a Newark (Nova
Jersey) xa dende as primeiras décadas do século xx. A súa presenza seguirá
sendo considerable nas décadas posteriores á II Guerra Mundial. Concretamente
tras a crise petroleira da década de 1970, moitos ourensáns abandonan
Venezuela para traballar no porto de Newark. Unha boa parte eran orixinarios
de Ramirás, Celanova, O Carballiño, Cartelle, etc., que traballaron en compañías
navieiras, aínda que polo momento é esta unha emigración descoñecida
que se suma ao amplo baleiro existente no tema da emigración galega a Norteamérica
(Menéndez, 1997).
Podemos dicir, entón, que, polo visto ata o de agora e tal e como reflicte
o gráfico 1, existiu un claro predominio dos coruñeses na emigración aos
Estados Unidos, que se situaron de xeito destacado diante de ourensáns e
pontevedreses.
ESTRATEXIAS PARA A INVESTIGACIÓN
A contribución que aquí queremos presentar céntrase na análise dunha
zona xeográfica cunha considerable tradición migratoria a Nova York. Trátase
da área coñecida como a Mariña coruñesa, que se corresponde cos concellos do
norte da provincia da Coruña máis próximos á capital provincial. De forma máis
concreta, observaremos o comportamento migratorio cara á área neoiorquina na
primeira metade do século xx dos concellos de Bergondo, Oleiros e Sada.
Por un lado, trataremos de ver as características desa emigración no lugar
de partida canto á orixe, ao volume e á composición dos emigrantes. Por outro
lado, adiantaremos algúns dos trazos máis sobresaíntes do grupo unha vez
instalado no seu lugar de destino, como son, entre outros, os aspectos laborais,
societarios e os hábitos residenciais. Para o primeiro obxectivo apoiámonos
fundamentalmente na documentación obtida nos arquivos municipais, que
nos permitiu detectar as particularidades dos emigrantes que elixiron como
destino a cidade de Nova York ou a súa área contigua. No do concello de
Bergondo (AMB) localizouse un Libro de Rexistro de Emigración e Inmigración,
que inicia a cuantificación de entradas e saídas de persoas no municipio en
1917; tomamos para a análise un período de seis anos, ata 1923. No Arquivo
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (31-61) ]