Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (31-61) ]
Unha achega á emigración galega a Nova York
te nos estados máis orientais do país xa dende finais do xix (Rueda e González
López-Briones, 1995: 135).
Seguindo co grupo dos galegos, obxecto do noso estudo, hai que destacar
a apreciación que xa fixo J. C. Moya (1998: 85), sinalando que a comezos
do século xx algúns emigrantes galegos xa se dirixían cara a Brooklyn –e non
aos ranchos gandeiros do oeste dos Estados Unidos–, onde uns cantos shipboiler
workers (fogueiros) se instalaran previamente.
Os informes elaborados polo Consejo Superior de Emigración, órgano
estatal creado en 1909 e encargado de regular, organizar e inspeccionar a emigración
española transoceánica, manifestan a presenza galega na costa leste
dos Estados Unidos. Grazas a estes testemuños podemos considerar que o
fluxo de galegos cara á área de Nova York parece consolidado por medio da
progresiva instalación de mariñeiros, xeralmente tripulantes das compañías
navieiras norteamericanas, e que posteriormente atraerían paisanos e familiares.
«Hay gran número de españoles empleados como marineros, fogoneros,
paleros y engrasadores en los buques de la marina mercante americana, y
dragas y buques del Gobierno americano; su mayoría son de las provincias de
Galicia, Santander y Vizcaya, y puede asegurarse que éstos en este puerto pueden
pasar de 4000». 2
Máis especificamente, o compoñente galego desta emigración queda
reflectido noutro informe do ano 1916, que especifica as comarcas de orixe
destes emigrantes e tamén alerta do recrutamento de moitos deles cara a Norteamérica:
«Otra recluta acerca de la cual debemos llamar la atención, [...] es la
que en la actualidad se está realizando en la margen derecha de la ría de Arosa
y parte colindante de la provincia de Coruña. [...] y especialmente en Riveira,
Carreira y Caramiñal, agentes poco escrupulosos están reclutando gentes
infelices con destino a Norte-América». 3 Isto apunta a certa especialización
en canto ao lugar de orixe destes emigrantes xa que determinadas áreas da
xeografía galega participaron máis activamente ca outras na emigración aos
Estados Unidos. O recrutamento que acabamos de sinalar realizouse especificamente
na provincia da Coruña, e máis concretamente na banda dereita da
ría de Arousa e zonas contiguas á cidade da Coruña. Refírese fundamentalmente
a municipios de longa tradición mariñeira como Ribeira, Boiro, Porto
do Son e A Pobra do Caramiñal na ría de Arousa, así como aos concellos
tamén costeiros de Muros e Carnota, dunha banda, e de Bergondo, Oleiros e
Sada, da outra.
2. Boletín del Consejo Superior de Emigración, 1912: 117-124.
3. Boletín del Consejo Superior de Emigración, 1916: 62.