Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (231-233) ]
Respirar polo idioma (os galegos e Julio Cortázar)
te libro analízase a presenza da emigración galega na obra de Cortázar, ao tempo
que se pasa revista aos principais personaxes galegos da obra deste escritor.
Atopámonos, xa que logo, con don Galo Porriño, un dos protagonistas das
novela Los Premios; segundo Fernández Naval: «O personaxe de Galo Porriño
demostra un coñecemento profundo dos arquetipos da sociedade galega, ou
de sociedades como a galega, por parte de Julio Cortázar» (p. 177). Xunto ao
anterior, nas páxinas desta obra aparécenos tamén Curro, o galego propietario
do local onde se atopan os personaxes de 62 Modelo para armar.
Pero, aínda máis, o profundo coñecemento que Cortázar tiña dos galegos
emigrados a Bos Aires chegaba mesmo á lingua que lles era propia. Así, o galego
non era unha lingua estraña para el, tal e como indica o autor do libro, que
insiste en que o galego era o idioma polo que respiraban os galegos da infancia
e da adolescencia de Cortázar: «Respirar polo idioma. Idioma necesario coma
o aire (…) Galegos que cantan entre os fumes que non son néboa, só traballo
que lles permite alimentar o soño do regreso e, mentres chega o día, o idioma
como aire» (pp. 160-161). Non é esta unha percepción da saudade, a palabra
máis veces repetida nos faladoiros dos seus amigos galegos? Un sentimento tan
propio de Galiza que ignorou o gran autor arxentino.
En definitiva, neste libro Julio Cortázar convértese nun privilexiado
medio para coñecer o labor cultural dos exiliados galegos. Da importancia
destas actividades non pode haber mellor exemplo que a relevancia dunha
figura como a de Julio Cortázar, a quen os desterrados galegos abriron as
páxinas das súas revistas. Isto suxírenos, para rematar, unha reflexión: Galiza
perdeu en 1936, entre outras cousas, a calidade humana e profesional duns
intelectuais que foron dar o mellor de si a outras terras, e, aínda que a bagaxe
do exilio tamén nos pertence, non deixa de ser triste que todo ese labor non
puidese desenvolverse no propio país. O que aconteceu unha vez, que non
volva repetirse.
Prudencio Viveiro Mogo