Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Francisco X. Fernández Naval
importantes froitos culturais. A relación de Cortázar cos exiliados galegos
móstranos o grande labor cultural levado a cabo por estes no país de acollida.
En efecto, nas páxinas do libro de Fernández Naval podemos comprobar
a relación de Cortázar con Arturo Cuadrado ou con Lorenzo Varela, que
non dubidaron en convidar o autor arxentino a colaborar nas revistas literarias
que crearon en Bos Aires. Podemos destacar, neste senso, o labor de
crítica literaria que desenvolveu Cortázar na revista Cabalgata, grazas ao convite
realizado por Lorenzo Varela. Porén, a brillante creación literaria de Julio
Cortázar tamén tería unha importante presenza nestas revistas literarias. Así,
como exemplo, podemos sinalar a publicación do relato «Bruja» no número
dezanove da revista Correo Literario, que tiña como directores a tres homes
chave do exilio galego: Arturo Cuadrado, Lorenzo Varela e Luís Seoane. Deste
xeito podemos comprobar como o labor cultural do exilio galego contribuíu
á difusión da obra literaria de Julio Cortázar. Varios son os retratos que Luis
Seoane realizou do autor de Rayuela, un dos cales, por certo, ilustra a cuberta
do libro que comentamos.
Emporiso, Cortázar non só participou nestas empresas culturais, senón
que se integrou de xeito activo no ambiente cultural, no fervedoiro de ideas
e de proxectos xerado tras a chegada dos exiliados galegos á capital arxentina.
Se cadra, o mellor exemplo desa adopción de Cortázar polos exiliados é a
súa participación no mítico faladoiro do café Tortoni, a onde chega, segundo
información de Fernández Naval, grazas ao escultor Lorenzo Domínguez.
Neste faladoiro coñecería Cortázar a Rafael Dieste, co cal non só mantería
relación en Bos Aires, senón tamén na súa etapa parisiense. Por outra parte,
o autor deste libro teima en atopar unha similitude na teoría do conto entre
Dieste e Cortázar, polo cal as mutuas influencias irían alén do persoal para
chegar á creación literaria.
Porén, non son os comentados os únicos galegos que tiveron unha estreita
relación con Julio Cortázar. En efecto, comprobamos como Cortázar mantivo
unha prolífica relación epistolar co editor Francisco Porrúa, da Editorial
Sudamericana. O libreiro Francisco Gil foi amigo non só de Cortázar, senón
da maioría dos escritores arxentinos que pasaron pola súa libraría. A nómina
aínda é máis grande: Antonio Pérez Prado, José Ángel Valente, Ramón Chao
ou Leopoldo Novoa completarían as relacións galegas de Cortázar. Cómpre
non esquecer, polo que lle atinxe ao ámbito das relacións persoais, que o noso
escritor casou con Aurora Bernárdez, arxentina filla de galegos, así como irmá
do poeta Francisco Luis Bernárdez.
A posición tan destacada dos emigrantes e dos exiliados galegos na vida
de Julio Cortázar non podía deixar de manifestarse na súa obra. En efecto, nes-
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (231-233) ]