Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

María Presas Beneyto
de volumes. Foi tamén nese ano cando se deixou de publicar o Boletín, o que
dificulta seguir os avances da Biblioteca. Ademais, nos anos que máis se achegan
ao presente, as doazóns comezaron a decaer, con máis intensidade despois
da morte de Busto en 1937. O seu falecemento foi recollido nalgúns órganos
de prensa da época, sobre todos naqueles que representaban as sociedades ou
asociacións galegas. Así, atopamos en Cultura Gallega, publicada en Cuba en
agosto de 1937, un artigo de Xaquín Pesqueira, salientado xornalista pontevedrés
establecido en Bos Aires e asiduo colaborador da prensa americana, no
que lembraba o pasamento de Gumersindo Busto, «un hombre de grandes iniciativas
[que] pensó un día, allá por 1905, que la universidad de Compostela
podría ser convertida en Universidad Hispano-americana».
Para concluír, cómpre salientar outras axudas con que contou Busto, ademais
das xa nomeadas, como as das diversas comisións, certas asociacións ou
colectividades. Non se pode esquecer o papel sobranceiro, pola dedicación e o
cariño que dende o primeiro momento mostrou á obra de Busto, do bibliotecario
compostelán Dr. José María de Bustamante, quen realizou a importante tarefa
de clasificar os libros que chegaban de Bos Aires e publicou dous interesantes
catálogos, os cales conteñen por orde alfabética os autores de libros e folletos.
Contou, ademais, con outras axudas como as dos diversos reitores composteláns,
sobre todo o Dr. Blanco Rivero, que foi o que deu o primeiro pulo á Biblioteca
e á súa instalación no recinto universitario; o Dr. Rodríguez Cadarso, que
antes de ser reitor, cando ocupaba un posto como deputado en Madrid, xa se
preocupaba pola iniciativa do notario porteño e carteábase con el (Vilanova,
1966: 1198-9). Por último, destaca o continuador de Cadarso, Luís Iglesias e
Iglesias, que seguiu a prestar apoio a esta iniciativa ata que cesou no seu posto.
Aínda que a idea primixenia era encher os fondos coas doazóns voluntarias
de todos aqueles aos que lles interesase a iniciativa do galego, o certo é que
nos anos máis próximos ao presente se pode afirmar que as doazóns se foron
paralizado e a maioría das obras que entraron na Biblioteca foron produto de
adquisicións. No entanto, tamén encontramos algunha doazón esporádica, e
cada vez máis frecuente, que contribúe a manter vivo o espírito dun proxecto
xurdido en 1904 e ao que Busto dedicaría o resto dos seus días.
Salientamos ademais o carácter enciclopédico dos fondos da Biblioteca,
xa que son moitos os temas que se poden atopar nos exemplares existentes no
acervo da institución porque Busto non limitou en ningún momento a entrada
de volumes pola temática que tratasen, sempre e cando estivesen relacionados
con América. Así, atopamos nos fondos obras referidas a lexislación, medicina,
economía, literatura, historia e xeografía; trátase, por tanto, dun dos repositorios
máis ricaces en canto á temática americana do país.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (213-227) ]