Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

A inmigración galega en Saint-Denis (1920-1945)
naceran nesta cidade do norte de Francia –pódese supor que foi traballar a
alá no marco dos contratos establecidos despois da Primeira Guerra Mundial.
Outro tiña unha parella bretona e dous fillos nados no porto de Le Havre. Un
terceiro estaba casado cunha normanda e o seu fillo nacera en Saint-Denis. O
cuarto estaba tamén casado cunha bretona. E o último vivía sen estar casado
cunha muller da rexión do Limousin. Estes tres últimos atoparan quizais a súa
parella en Saint-Denis, xa que foi unha zona de forte inmigración interior.
Aínda que hai que ter sempre en conta a moi escasa presenza de galegos
na nosa mostra, este número de parellas mixtas con francesas sobarda notablemente
o dos demais españois presentes en Saint-Denis: 29% contra 17%
en 1931. Isto pódese explicar facilmente polo feito de que se trataba dunha
inmigración nun comezo case exclusivamente masculina e solteira. Cando os
estremeños ou os zamoranos podían acceder sen problema a un «mercado
matrimonial» bastante amplo, ata con mozas das súas mesmas vilas, non era o
caso dos galegos, que tiñan entón que buscar parellas entre as francesas.
Outra peculiaridade que distera de maneira notable os galegos dos demais
membros das colonias españolas de Saint-Denis é o tamaño moi reducido das
súas familias: cando en 1931, por exemplo, máis do 25% das familias españolas
tiñan catro fillos ou máis (e algunhas sumaban máis de sete ou oito), unha soa
familia galega tiña tres fillos, catro familias tiñan dous, catro tiñan un e dez (máis
do 50%) non tiñan ningún. En realidade, estas cifras parécense moito máis á
mostra que manexamos das familias francesas que vivían na Plaine Saint-Denis
que ás do resto da colonia. Isto pódese explicar por dous fenómenos: o feito
de que haxa máis parellas mixtas con francesas e que estas adoitaban entón
ter unha taxa de fecundidade moi baixa; doutra parte, entre as poucas parellas
compostas por dous galegos, moitas xa tiñan corenta anos cumpridos e é posible
que deixaran aos seus fillos en Galicia. Pero estas son simples hipóteses.
Vou acabar coa última diferenza que distingue os galegos dos demais
membros da colonia española de Saint-Denis: a súa alta mobilidade. É obvio
que os milleiros de españois que viñeron traballar ao norte de París entre
1920 e 1932 non ficaron todos. Houbo moitos movementos xa que varios
non aguantaron as difíciles condicións de traballo e de vida e preferiron volver
rapidamente aos seus lugares de orixe. Cando falamos de 12 000 españois
residentes no norte do departamento do Sena en 1931, trátase soamente
dunha fotografía estática proporcionada polos censos.
Mais é rechamante apreciar como as familias galegas desaparecen entre un
censo e outro: así, das cinco presentes en 1921, só queda unha en 1926; en 1931,
sete das 16 presentes en 1926 marcharan, e a de 1921 xa non aparece; en 1936,
13 das 23 familias de 1931 xa non vivían en Saint-Denis, ou sexa, o 56%.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (199-211) ] 0