Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Herminia Pernas Oroza
este tema, a xunta directiva do Centro enviou un telegrama á ONU solicitando
a súa intervención para que o pobo español puidese elixir libremente o seu
goberno. 46
Outro tema obxecto de interese foi o do «estraperlo», empregado para
aguilloar os simpatizantes do franquismo 47 . En 1950 seguía a celebrarse o aniversario
da proclamación da República e tamén o da proclamación do Estatuto
de autonomía, consistentes en «reunións patrióticas» no salón-teatro da Federación
de Sociedades Gallegas auspiciadas conxuntamente polos Centros Lucense,
Ourensano, Pontevedrés, Coruñés, Irmandade Galega e a dita Federación. 48 De
xeito semellante, conmemorábase tamén o Día de Galicia (25 de xullo).
* * *
Intentamos trazar neste artigo unha evolución das sociedades de instrución
mariñás na que quizais pesen máis as ausencias que as presenzas debido,
por un lado, á cativeza das fontes empregadas e, polo outro, a que aínda nos
atopamos nunha fase de inicio dos nosos estudos, pero que abonda para amosar
a vida societaria destas pequenas entidades bonaerenses, salvagardas noutrora,
da colectividade emigrante, pero que a partir de mediados dos anos trinta
do século xx levaban unha existencia cada vez máis difícil pola falta da corrente
inmigratoria que nutría estes organismos con xuventude sempre renovada.
A súa obra cultural e recreativa foi esmorecendo perante a carencia de novos
socios, a ausencia de mocidade nos seus cadros directivos e o cansazo e avellentamento
dos existentes; mentres que a mutualista xa a cubría perfectamente o
Centro Gallego. Pero estes homes, que nunca fracasaran nas súas ocupacións
profesionais e que administraran escrupulosamente os recursos das súas sociedades,
aínda tardaron algún tempo en decatarse da nova situación, ollando con
desconfianza (galega?) a actuación dos grandes centros como o Lucense. Só
foron as catorce sociedades que deron vida a este Centro as que romperon con
este prexuízo localista, de querer conservar o nome da súa sociedade, arquivando
os libros de actas e os selos destas e pasando a facer parte do Centro.
46. Acta do 13 de marzo de 1947, en Libro de Actas del Centro Lucense.
47. O artigo comezaba coa anécdota, por aquel entón famosa en Bos Aires, que dicía: «En España
sólo comen los curas, los militares y los miembros de la Falange» e remataba coa pregunta
«¿Es posible que todavía haya quienes crean en las delicias del franquismo? ¿Por qué no se dan
un paseíto por allá?». Lugo, n.º 44, xaneiro de 1947.
48. Nestes actos facían uso da palabra «destacados oradores» galegos, vascos e cataláns, había
un recital de poesías galegas e, finalmente, cantábase o himno galego.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (151-173) ]