Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

consellodacultura.org
from consellodacultura.org More from this publisher
14.05.2013 Views

Erica da Silva Sarmiento 100 80 60 40 20 0 11 35 87 88 Gráfico 5. Repatriación 15 2 1 3 1 0 1924 1927 1930 1933 1936 1939 1942 1945 1948 1951 1954 A causa máis usual para que un emigrante recorra á repatriación, é dicir, para que volva ao país, pero non polos seus propios medios, adoitaba ser a situación económica en que se encontraba, principalmente se temos en consideración a data en que se repatriaron (maioritariamente entre 1929 e 1936), un momento de crise económica mundial e de cambio na política brasileira. Entre tanto, algúns emigrantes preferiron elixir o camiño ata Arxentina, optando pola reemigración no canto de retornaren ao seu país de orixe. Arxentina representa o principal país cara ao que se dirixían os emigrantes galegos de Río de Xaneiro. A «ponte» Brasil-Río da Prata foi unha segunda opción para aqueles emigrantes que vían nas terras arxentinas mellores posibilidades de ascensión económica. Cadro 2 PAÍS AO QUE REEMIGROU TOTAL DE EMIGRANTES Arxentina 54 (73,97%) Uruguai 12 (16,43%) Arxentina/Uruguai 4 (5,47%) Colombia 1 (1,36%) Estados Unidos 1 (1,36%) Venezuela 1 (1,36%) TOTAL 73 Fonte: Elaboración propia a partir das fichas do Consulado Español Recollendo os datos noutra fonte, no Hospital Español, conseguimos atopar 62 matrículas en que aparecen socios que viaxaron por un período, que pode abranguer entre un e seis anos de ausencia, para despois retornar a Río de Xaneiro. O lugar a onde se dirixían eses emigrantes consta nalgúns casos como simplemente «Europa» e noutros como «España». Un exemplo encontrado nas matrículas do Hospital Español foi o emigrante Manuel Veiga Alonso, natural do concello de Gondomar (Pontevedra), que se matriculou nesta institución en 1891, aos 18 anos de idade. O ano en que ausentou, porque viaxou para Europa, foi en 1902 e o regreso en 1903. Camilo Garrido Adán foi outro emigrante que viaxou algúns anos despois de chegar ao Brasil. Matri- 6 [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (7-29) ] 5

[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (7-29) ] Os galegos no Río de Xaneiro culouse en 1910 e en 1917 ausentouse por causa dunha viaxe a Europa e regresou en 1918. Eses exemplos serven para ilustrar a mobilidade deses emigrantes entre Brasil e Europa. Aínda que apareza nas fichas que esas persoas regresaran a Europa, suponse que estarían volvendo ao seu lugar de orixe. Non podemos ignorar que grande parte destes emigrantes deixaban as súas familias e as súas terras en Galicia; fortes motivos para un breve ou un definitivo regreso. 5 Moitos galegos que non querían retornar nin reemigrar optaban pola adquisición da cidadanía brasileira. O 3,7% dos galegos que decidiron ser brasileiros fixérono a partir das décadas 1930 e 1940, coincidindo co período da política nacionalista de Getúlio Vargas, política que, así mesmo, comeza a pechar as portas para a emigración e a limitar as oportunidades para os estranxeiros. 6 Eran emigrantes que levaban residindo máis de 2 anos no Brasil, que xa tiñan negocios e fillos brasileiros e algúns traballaban como funcionarios públicos. 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Gráfico 6. Ano en que os inmigrantes galegos se naturalizaron 1 1 2 2 1 1 8 14 5 1 1 1 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1947 1953 1962 1964 2. DISTRIBUCIÓN SOCIO-PROFESIONAL DOS GALEGOS NO RÍO DE XANEIRO O primeiro factor que debe ser analizado en relación á profesión dos emigrantes é a idea de que eles puideron ter declarado a súa actividade laboral 5. As taxas de retorno dos emigrantes galegos de América son elevadas. Na estimativa calculada por Eiras Roel a través das estatísticas oficiais, o índice de retorno sobre o total de emigrantes galegos acada o 74% entre 1891-95, o 65% entre 1901-1910, o 81% entre 1911 e 1920 e o 65% entre 1921-1930 (Eiras Roel, 1992: 210-211). Para o caso dos retornos do Brasil, non chegaron a pasar do 65% (Núñez Seixas, 1998: 44). 6. En xaneiro de 1938 creouse unha comisión co fin de estudar as leis necesarias para regular a entrada de estranxeiros, a naturalización e a expulsión destes. En abril do mesmo ano vedouse a actividade política no Brasil aos estranxeiros. As fontes utilizadas para este tema foron extraídas do Consulado Español e dos procesos de naturalización do Arquivo Nacional. 2 1

[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista <strong>Galega</strong> de Análise <strong>da</strong>s Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (7-29) ]<br />

Os galegos no Río de Xaneiro<br />

culouse en 1910 e en 1917 ausentouse por causa dunha viaxe a Europa e<br />

regresou en 1918. Eses exemplos serven para ilustrar a mobili<strong>da</strong>de deses emigrantes<br />

entre Brasil e Europa. Aín<strong>da</strong> que apareza nas fichas que esas persoas<br />

regresaran a Europa, suponse que estarían volvendo ao seu lugar de orixe.<br />

Non podemos ignorar que grande parte destes emigrantes deixaban as súas<br />

familias e as súas terras en Galicia; fortes motivos para un breve ou un definitivo<br />

regreso. 5<br />

Moitos galegos que non querían retornar nin reemigrar optaban pola<br />

adquisición <strong>da</strong> ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía brasileira. O 3,7% dos galegos que decidiron ser<br />

brasileiros fixérono a partir <strong>da</strong>s déca<strong>da</strong>s 1930 e 1940, coincidindo co período<br />

<strong>da</strong> política nacionalista de Getúlio Vargas, política que, así mesmo, comeza<br />

a pechar as portas para a emigración e a limitar as oportuni<strong>da</strong>des para os<br />

estranxeiros. 6 Eran emigrantes que levaban residindo máis de 2 anos no Brasil,<br />

que xa tiñan negocios e fillos brasileiros e algúns traballaban como funcionarios<br />

públicos.<br />

16<br />

14<br />

12<br />

10<br />

8<br />

6<br />

4<br />

2<br />

0<br />

Gráfico 6. Ano en que os inmigrantes galegos se naturalizaron<br />

1 1<br />

2 2<br />

1 1<br />

8<br />

14<br />

5<br />

1 1 1<br />

1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1947 1953 1962 1964<br />

2. DISTRIBUCIÓN SOCIO-PROFESIONAL DOS GALEGOS<br />

NO RÍO DE XANEIRO<br />

O primeiro factor que debe ser analizado en relación á profesión dos emigrantes<br />

é a idea de que eles puideron ter declarado a súa activi<strong>da</strong>de laboral<br />

5. As taxas de retorno dos emigrantes galegos de América son eleva<strong>da</strong>s. Na estimativa calcula<strong>da</strong><br />

por Eiras Roel a través <strong>da</strong>s estatísticas oficiais, o índice de retorno sobre o total de emigrantes<br />

galegos aca<strong>da</strong> o 74% entre 1891-95, o 65% entre 1901-1910, o 81% entre 1911 e 1920 e o 65%<br />

entre 1921-1930 (Eiras Roel, 1992: 210-211). Para o caso dos retornos do Brasil, non chegaron<br />

a pasar do 65% (Núñez Seixas, 1998: 44).<br />

6. En xaneiro de 1938 creouse unha comisión co fin de estu<strong>da</strong>r as leis necesarias para regular a<br />

entra<strong>da</strong> de estranxeiros, a naturalización e a expulsión destes. En abril do mesmo ano vedouse a<br />

activi<strong>da</strong>de política no Brasil aos estranxeiros. As fontes utiliza<strong>da</strong>s para este tema foron extraí<strong>da</strong>s<br />

do Consulado Español e dos procesos de naturalización do Arquivo Nacional.<br />

2<br />

1

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!