Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Mariñaos en América: unha aproximación ás sociedades de instrución da Mariña luguesa, ca. 1900-1940
Ofertábase un amplo local social, casino, biblioteca, bailes e a alta finalidade
de crear escolas; incluso se chegou a suprimir a cota de ingreso. Non
só non se logrou aumentar o número de socios, senón que a cifra diminuía de
ano en ano, ao igual que acontecía no Centro Vivariense. As causas achacábanse,
principalmente, á apatía e á indiferenza dos veciños polo labor cultural
destas asociacións. 37 As entradas de capital ían en consonancia co número de
socios e o Centro Vivariense viuse na obriga de alternar o alugueiro dun local
social co préstamo xeneroso que algún socio facía da súa propia vivenda, habilitando
nela un local para as reunións da comisión directiva. Comisión que
pasou de reunirse cada oito ou quince días, como se estipulaba no regulamento,
a facelo só unha vez ao mes e nin sequera iso, xa que no ano 1937 a primeira
comisión directiva reuniuse o día 26 de outubro. As cousas non podían
ir peor cando no ano 1940 xa non se completan os directivos debido ao escaso
número de socios. 38 A mediados deste mesmo ano envíase unha carta a todos
os ex-socios do Centro Vivariense (dos que non sabemos o número, pero nas
actas dise que eran bastantes) pedíndolles que reingresasen nel. Isto sucedía
no mes de agosto e en novembro o secretario do Centro vai en persoa ás casas
dos socios que se deran de baixa para convencelos de que voltasen ao activismo
societario. Non só non se conseguiu, senón que houbo algún que chegou
a pedir a disolución da sociedade debido ao seu estado de estancamento total
e a que xa non desenvolvía actividade de ningunha clase.
O certo é que a vida activa de todas estas pequenas sociedades se facía
cada vez máis difícil, a case totalidade dos seus ingresos destinábase para o
pago de alugueiros dos seus locais sociais, de salóns e de campos para os festivais,
dos que non se extraía senón perdas. Os socios, a través da prensa,
pedían unha boa biblioteca, un amplo local para actividades culturais e un
campo de deportes no que poder desenvolver os momentos de ocio; sobre
todo, cando a finalidade mutualista xa estaba perfectamente cuberta co Centro
Gallego de Bos Aires.
Nesta situación, en maio de 1942 considérase unha comunicación procedente
do Centro Antas de Ulla y Monterroso na que se solicitaba a cooperación
do Centro Vivariense para formar un «conglomerado» de sociedades luguesas
co obxectivo de celebrar conxuntamente festivais de salón e campestres. O
37. Vivero en el Plata, n.º 257, marzo de 1931.
38. A comisión directiva pasaba de estar composta por: presidente, vicepresidente, secretario,
prosecretario, tesoureiro, protesoureiro, bibliotecario, cinco vogais e dous revisadores de contas,
a estar integrada só polo presidente, secretario, tesoureiro, dous vogais e os dous revisadores
de contas. Reduciuse, pois, á metade (de catorce a sete persoas). Acta do 30 de marzo de
1940, en Libro de Actas, tomo 3, do Centro Vivariense.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (151-173) ] 6