Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Antón Costa Rico
• A Granxa-Escola Pedro Murias de
Vilaframil
A Granxa-Escola inaugurada en
192217 foi un centro de gran resonancia,
que mereceu mesmo a atención dos
historiadores. O industrial e poderoso
fabricante de tabaco, 18 emigrado en
Cuba, Pedro Murias, concibiu xa en
1908 a creación dun importante centro
formativo, que debera parecerse, segundo
Enrique Suárez Couto –o primeiro
director da Escola nomeado en 1918–, 19
á Colonia Agrícola holandesa de Ruysselede,
un centro con carácter reformatorio,
idea esta que foi desbotada polos
testamenteiros no momento da aprobación
do regulamento da Granxa-Escola
en 1913. Todo o proceso conducente á
instalación da granxa-escola foi andando
parsimoniosamente: a construción
da media ducia de edificios, 20 entre eles
o edificio principal con aulas e dormitorios para o previsto alumnado interno,
o nomeamento do cadro de profesores, que estaría composto por tres enxeñeiros
agrícolas, dos directores21 Figura 4. Busto de Pedro Murias
e o inicio efectivo e definitivo das clases da
Escola-Agrícola, cousa que non tería lugar ata o ano 1928, con dez alumnos
17. La Comarca do 11 de novembro de 1922 alude á súa inauguración o día 8 de novembro.
18. Cabana Iglesia, A., Pedro Murias, tabaqueiro na Habana, indiano na Devesa, Xunta de Galicia,
Santiago de Compostela, 2000, e Hortas, D., Algo más que un indiano. Pedro Murias, AM
Ediciones, Madrid, 1999.
19. Pedro Murias outorgou o seu testamento en 1892 e morreu con 66 anos en 1906. Constituíuse
a Fundación Granxa-Escola na Habana en 1913 por parte dos seus testamenteiros, cun
patrimonio cuantioso.
20. A construción dos edificios complementarios abordouse entre 1925 e 1928.
21. Segundo o estudo de Ana Cabana, o primeiro director nomeado para a Escola Agraria foi
o agrónomo ribadense Enrique Suárez Couto, que estudara agronomía en Bélxica e no Instituto
agrícola catalán de San Isidro, que viña exercendo desde 1910 como director da granxa experimental
da Sociedade de Agricultores de Meira. Home relacionado coa ILE, propiciou a chegada
a Ribadeo de Gregorio Sanz en 1923, o ano en que infelizmente morreu. Foi substituído polo
enxeñeiro da Deputación Ramón Blanco, e logo por Francisco Roig Ballesteros, e ambos os dous
prestaron escasa atención ao proxecto.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (131-149) ]