Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Antón Costa Rico
para nenas, desaparecidas a comezos do xix, segundo tamén sinalou Lanza
Álvarez.
• Mentres, nas beiras de Ribadeo, na Veiga, viña funcionando, non sen problemas,
o «Seminario de Educación de la Vega de Ribadeo», estudado
por A. Cotarelo Valledor.
• Ao anterior veuse sumar en 1839 un estudo de Filosofía e Humanidades,
que en Ribadeo impulsou o médico Enrique María Huertas. 7
• Un momento importante foi o ano 1840, en que se creou en Ribadeo a Sociedad
de Fomento, co seu lema «sin instrucción no hay libertad». A Sociedade
fomentaría a existencia dunha escola primaria desde 1842 e desde 1844
«un centro de ensinanza coas matemáticas aplicadas á Náutica»; centro que
desde 1856 gozaría de carácter oficial como Escola de Náutica, que chegou
a dispoñer dun ordenado cadro de profesores 8 e ata de cen alumnos nalgún
curso ata o seu peche definitivo en 1882. 9
• Por este tempo de mediados do século xix existían outras varias escolas
privadas para nenos e para nenas, «todas medianamente concurridas», di
o Diccionario Madoz en 1845. 10 Quizais se referise, por exemplo, á creada
desde Arxentina polos irmáns Pedro María e Juan Moreno Ulloa ou
á existente en San Miguel de Reinante: «Hay escuela dotada con casa. A
ella asisten de 30 a 40 niños».
• Para resolver a carencia que a fins de século se rexistraba do Centro de
Náutica e Pilotaxe, en 1896 abriu as súas portas en Ribadeo o Colegio
de San Luis, que impartía tamén ensinos comerciais; un centro que, a
pesar da súa reducida existencia, pois pechou as portas en 1905, gozou
dun considerable prestixio. 11
• No comezo do século xx, na comarca algúns outros colexios abríanse: por
exemplo, o Colexio de Sta. Isabel de Tapia, fundado en 1904, con clases
especiais de preparación para a emigración a América.
• Paulatinamente, íase tamén facendo cada vez máis presente a rede escolar
pública. Así, en 1908 eran 35 as escolas abertas, con 35 mestres, nos
cinco concellos compoñentes do distrito de Ribadeo (Barreiros, Ribadeo,
7. Ibid.
8. Ibid.
9. Desde 1874 non recibiu recursos económicos de parte da Deputación Provincial de Lugo,
causa do seu proceso de disolución pouco despois.
10. Madoz, P., Diccionario geográfico-estadístico-histórico, Madrid, 1845.
11. Sobre a cuestión vid. Lombardero Rico, J. M., «Aspectos menos coñecidos da emigración
americana: a formación dos emigrantes na Mariña luguesa e asturiana», en Campo de Tablado,
II (2006), p. 45.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (131-149) ]