Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (7-29) ]
Os galegos no Río de Xaneiro
A poboación feminina galega non chega nin ao 12%, fronte a unha porcentaxe
masculina que acada o 88% dos rexistros do Consulado. O mesmo
aconteceu coas máis de 1500 fichas do Hospital Español, onde só aparecen
catro mulleres, aínda que nesta institución sexa normal o reducido índice de
socias porque os que se matriculaban en realidade eran os xefes de familia. As
mulleres emigrarían máis tarde, no comezo do século xx, cando moitos galegos
xa se estableceran en Río de Xaneiro.
30
25
20
15
10
5
0
Gráfico 2. Ano de chegada das mulleres ao Río de Xaneiro
1 1 3
18
1884 1900/05 1906/10 1911/15 1916/20 1921/25 1926/1930 1931/35
1.2. Algunhas características dos galegos no Río de Xaneiro: Idade,
estado civil, repatriación, ano de naturalización e reemigración
A emigración galega a Río de Xaneiro, no período de 1880 a 1939, estivo
constituída por un continxente novo, que comprende idades entre os 10 e os 39
anos. Na franxa de idade dos 10 aos 19 anos é maior o número de emigrantes
por riba dos 14 e na franxa dos 30 aos 39 a maioría está entre os 30 e 35 anos.
Ese resultado confirma a hipótese de que a primeira onda migratoria está formada
por galegos novos en idade laboral e tamén unha gran parte en idade de cumprir
os deberes do servizo militar. Dun xeito xeral, a emigración galega/española
a América estivo composta por persoas en idade activa, co 83,5% entre os 14 e
60 anos e o 16% menores de 14 anos, producíndose con especial intensidade
entre os mozos de 15 a 19 anos (Yáñez Gallardo, 1994: 163, 168).
Unha parcela deses mozos suponse que emigraban clandestinamente,
fuxindo do servizo militar. Esa masa de desertores e de menores de idade escapaban
a través dos portos portugueses, como Porto, Lisboa ou Leixões, xa que
a emigración para Río de Xaneiro está concentrada basicamente nos municipios
do sur da provincia de Pontevedra e sur de Ourense, ambas as provincias
fronteirizas con Portugal, sen esquecer o feito de que moitos deses galegos xa
traballaran durante varios anos cos veciños portugueses. Nos estudos de casos
de galegos que se dirixiron a Brasil a través da cidade portuguesa de Viana de
Castelo xa se encontran entre 1838-60 varios casos de pasaporte e documen-
7
13
26
14