Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Cambio e continuidade migratoria: de Salceda de Caselas a América (1861–1920)
escaso desenvolvemento da emigración orientada a terras americanas, que xa
referimos, unida á importancia da emigración de curto alcance. No que atinxe
aos destinos americanos nos que se encontraban emigrantes desta parroquia,
non se observa un comportamento homoxéneo, pois cinco emigrantes residían
en Brasil, tres en Arxentina e un en Cuba.
A situación da parroquia de Soutelo presenta semellanzas importantes
co caso de Budiño, pero tamén diferenzas. Esta freguesía, igual que acontecía
con Budiño, caracterizábase por unha participación na emigración ultramarina
(56%), notablemente inferior á media municipal (75,9%). Esta reducida
contribución á emigración americana explícase basicamente polo vigor dos
desprazamentos a outras localidades galegas, pois neles participaba o 36%
do total de emigrantes da parroquia. Mais, a diferenza do caso de Budiño,
a emigración a Portugal xa estaba en devalo, pois unicamente dous veciños
de Soutelo residían en terras lusitanas na altura de 1900 (un 8% do total de
ausentes). Dos emigrados a terras americanas, oito deles (57,1%) optaran por
establecerse en Arxentina, catro (28,5%) en Brasil e dous en Cuba.
Nunha situación intermedia entre os casos de reducida emigración orientada
a terras americanas (Budiño e Soutelo) e aqueles que, como veremos máis
adiante, estarían caracterizados por unha emigración ultramarina potente, que
restrinxiría en grao sumo a existencia de destinos alternativos, está a parroquia
de Parderrubias. Dous son os elementos máis significativos que se poden expoñer
con relación a unha caracterización dos seus comportamentos migratorios.
Un deles é a clara preeminencia da emigración ultramarina (72,5% do total de
ausentes da parroquia), clara novidade respecto a 1887, cando os «americanos»
só eran un 25% do total, e preto xa da media municipal (75,9%). O segundo ten
que ver coa importancia do continxente de emigrantes que se encontraban residindo
noutras localidades pontevedresas: o 27,5% do total de persoas emigradas
de Parderrubias fronte ao 15,6% de media municipal.
No que respecta aos destinos americanos, Parderrubias presentaba na
altura de 1900 un comportamento emigratorio dual, pois os seus emigrantes
que residían en Arxentina (24) e Brasil (9) supuñan o 89,1% do total. Este
panorama complétase coa presenza de dous emigrantes en Cuba.
Se comparamos o panorama emigratorio de 1900 coa situación que
reflectía o padrón de 1887 respecto aos emigrantes de Parderrubias que cruzaran
o Atlántico, podemos comprobar que se producira un importante cambio.
Segundo os datos de 1887, os non moi numerosos emigrantes que optaban
por trasladarse a terras americanas repartían as súas preferencias entre Arxentina
e Brasil dunha forma equilibrada, pois nas terras riopratenses estaban
residindo seis e en Brasil cinco. Mais, como xa vimos, no 1900 Arxentina amosaba
unha clara supremacía á hora de atraer emigrantes desta freguesía.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (103-129) ]