Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Julio Rafael Pereira Bernárdez
Cadro 9. Número de ausentes de Salceda de Caselas en 1900
Parroquia Ausentes A B C
Budiño 38 10,0% 8,9% 8,8%
Entenza 83 21,9% 9,6% 18,0%
Parderrubias 51 13,4% 7,4% 14,4%
Picoña, A 40 10,5% 6,4% 13,0%
Salceda 90 23,8% 7,3% 25,5%
San Xurxo 51 13,4% 8,2% 12,8%
Soutelo 25 6,5% 7,0% 7,5%
Municipio 378 100% 7,9% 100%
A: Porcentaxe de ausentes de cada parroquia con relación ao total de ausentes.
B: Porcentaxe de ausentes con relación ao total de habitantes de cada parroquia.
C: Participación porcentual de cada parroquia no total de habitantes do concello.
freguesía de Salceda, que no 1887 fornecía o 33,9% do total de emigrantes,
mentres que no 1900 só contribúe co 23,8%. Como consecuencia desta perda,
a porcentaxe dos seus veciños que estaban emigrados (7,3%) era inferior
á media municipal (7,9%). A pesar disto, Salceda seguía a fornecer o maior
número de emigrantes. Descensos menos espectaculares nas achegas que realizaban
ao continxente municipal de emigrantes experimentaron as parroquias
da Picoña (de 12,1% a 10,5%) e Soutelo (de 7,5% a 6,6%). A outra cara da
moeda estaría representada polos aumentos experimentados por Budiño, que
pasou de contribuír co 5,4% do total de emigrantes ao 10%; San Xurxo, cunha
variación do 9,2% ao 13,4%; e Entenza, que dun 18,8% no 1887 pasou a contribuír
co 21,9% de todos os emigrantes. Estas variacións están estreitamente
ligadas ao feito de que as tres parroquias en cuestión se viron afectadas polo
fenómeno migratorio nunha proporción superior á sinalada para o conxunto
do concello. Este último tiña un 7,9% dos seus habitantes emigrados, mentres
Budiño contaba co 8,9% dos seus veciños compartindo tal situación, San Xurxo
o 8,2% e Entenza o 9,6%. Non debemos pasar por alto que a última cifra
mencionada convertía a parroquia de Entenza na máis involucrada nas correntes
emigratorias que se orixinaban en Salceda de Caselas.
Na altura de 1900, os países americanos absorbían como mínimo o
75,9% do total de persoas que abandonaran o termo municipal de Salceda de
Caselas. Mentres que Portugal unicamente albergaba o 5,02% do total, fronte
a un 15,6% no 1887, proba do devalo definitivo dunha corrente migratoria
con raíces na Idade Moderna. Este declive vai da man da práctica desaparición
da emigración a cidades españolas que non estaban situadas en Galicia, pois
unicamente nos encontramos cun natural de Salceda de Caselas na cidade de
Sevilla. Igualmente, tivo lugar un importante descenso no continxente de per-
6 [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (103-129) ]