Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

método de observación participante 301. Para o funcionalismo británico 302 as estruturas sociais e os
organismos biolóxicos teñen unha harmonía interna subordinada ás interdependencias funcionais das
súas partes. As funcións 303 son obrigas (comportamentos necesarios) nas relacións sociais: as
necesidades biolóxicas son satisfeitas a través dos mecanismos culturais nas organizacións sociais. A
función sustenta a estrutura social, ao cohesionar dentro dun sistema de relacións sociais o
comportamento individual. A observación participante como método da antropoloxía debe describila
estrutura dunha comunidade tras vivir nela durante un período longo, observala e participando no seu día
a día 304 .. E.E. Evans-Pritchard (1902-1973) definiu as funcións da relixión de cada cultura na
comprensión detallada das perspectivas nativas 305 , complementando o funcionalismo cun método
cinguido ao detalle de cada cultura nativa.
A antropoloxía ata os anos 60: cultura e individuo.
Trala Segunda Guerra Mundial o Sistema sociedade vaise facendo global, integrando as diferentes
correntes político-territoriais da antropoloxía nun concepto de cultura holista, co relativismo cultural
como instrumento e a observación participante como metodoloxía. Así aparece unha semántica
unificadora na agora denominada Antropoloxía Socio cultural, con marcas territoriais de identidade
específicas pero cunha crecente influencia mutua. Destacamos algunhas observacións que xorden pola
súa influencia na semántica da Antropoloxía, e especificamente na Antropoloxía Médica.
Cultura e personalidade.
Benjamin Le Whorf (1897-1941) e Edward Sapir (1884-1934) propuxeron unha hipótese 306 apoiada
nunha teoría lingüística. Sintetizada a súa hipótese afirma que a lingua permite o intercambio de
información pero ademais “moldea” a percepción no interior dunha cosmovisión cultural única. Edward
Sapir interesouse na explicación científica da personalidade individual e a súa relación con este
“moldeado” lingüístico. Dúas discípulas súas articularon estas formulacións co entón omni-influente
psicanálise 307 : Ruth F. Benedict (1887-1948) e Margaret Mead (1901-1978) 308 .
Benedict no seu artigo de 1934 “Anthropology and the Abnormal” uniu a patoloxía ou anormalidade
ao concepto de cultura. Defendeu que cada cultura outorga aos seus membros uns roles 309 nos que
aprendese a ser normal, e tamén a comportarse de forma anormal. M. Mead pola súa parte investigou os
301 Díaz de Rada 2003; Denzin-Lincoln 1995.
302 Sigo as formulacións de Radcliffe-Brown 1958, Malinowski 1944, 1984 e Garbarino 1977.
303 Xa vimos o significado da distinción función na nosa formulación teórica, non volvemos repetir as diferenzas con esta formulación clásica
da antropoloxía.
304 Díaz de Rada (2003: 108) critica este concepto de comunidade ou cultura da antropoloxía por non ser unha noción "natural" ao tender a
esaxerar a homoxeneidade dos procesos e a imaxe de illamento da comunidade. Como veremos esta distinción supón a homoxeneidade,
deixando a complexidade como lado esquecido.
305 A súa análise dos Nuer ou os Azande (Evans Pritchard 1976, 1977), ademais dun clásico da semántica antropolóxica, ten moitas
similitudes coas propostas da antropoloxía cultural americana.
306 Véxase: Whorf 1971 (1956), Sapir 1921, 1995, 1999; Velasco 1995, 2005.
307 Referirémonos a esta influencia máis adiante, na análise da perspectiva médica.
308 Nas dúas é clara a semántica xa analizada de F. Boas.
309 As súas teses aplicáronse aos patróns psicolóxicos (psicoanalíticos) cos que cada cultura moldea para o intercambio social a cada
individuo en Patterns of culture (1934). A corrente Cultura e Personalidade, tras a súa colaboración co exército americano en Xapón na
identificación de trazos nacionais de personalidade (tras a súa obra Benedict 1975), converteuse nun elemento da semántica e o imaxinario dos
antropólogos.
~ 88 ~