Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

Sobre a medicina en xeral e sobre a EM en particular existen tres 258 grandes observacións sociais na
comunicación. Estas tres observacións fanse dende tres sistemas parciais do Sistema sociedade actual: a
observación científica faise dende o sistema ciencia (coa antropoloxía e a socioloxía médica como as
súas disciplinas académicas), a observación médica sanadora realízase dende o sistema sanitario
(psiquiatría, antipsiquiatría, psicanálise, psicoloxía con tódalas correntes que xa delimitadas no capítulo
anterior), e a observación xurídica dende o sistema de dereito. Cada unha delas describe a medicina e a
EM dende a distinción propia do seu sistema parcial específico: o Sistema Ciencia coas Ciencias da
sociedade (Socioloxía e a Antropoloxía), o Sistema Médico e o Sistema Xurídico. A comunicación
social sobre a medicina e sobre a EMG constrúese na complexa intersección entre estas tres
observacións. Facemos por motivos de brevedade un percorrido histórico illado da evolución destes
dous primeiros sistemas sociais, tendo sempre presente a influencia mutua que se fará máis explícita a
medida que avance a nosa exposición. O sistema dereito, en relación á EMG en Galicia, describímolo a
medida que o vaia requerindo o desenvolvemento da temática dos datos da tese 259 na segunda parte.
Existen por suposto outras observacións da EM, prestacionsé na terminoloxía luhmaniana,
ofreciudas polos restantes sistemas parciais (economía, política, etc.) e discutiremos sobre elas, sen
deternos en detalle, na medida en que o desenvolvemento do noso tema o faga necesario. Non obstante,
dous das prestacións xeradas por outros sistemas parciais requiren tamén a nosa atención, e centraranse
igualmente na nosa discusión. Son as relacionadas con dúas distincións político-territoriais: España e
Galicia. Construiremos a nosa análise da comunicación da EM en Galicia polo tanto no
entrecruzamento complexo destas seis distincións: socioloxía, antropoloxía, sistema médico, dereito,
España e Galicia. Tras revisalo estatus teórico e a semántica da socioloxía médica faremos así mesmo
unha revisión da socioloxía médica da EMG, practicamente inexistente, en Galicia. Posteriormente, na
análise dos datos da segunda parte desta tese, describirase en detalle esa complexa intersección na EMG
en Galicia tras a análise da armazón semántica na que comunicase a loucura.
Cultura e sociedade: o nacemento da antropoloxía e a socioloxía no século XIX.
Dende o século XIX, coa diferenciación funcional da sociedade, a descrición da crecente
complexidade social dende o sistema ciencia deu lugar, entre outras, a dúas perspectivas. Ambas as dúas
eles
nós
Ilustración5 Observando
dende o lado implícito da
diferenza.
nacen en competencia coas auto-descricións do sistema social. Son a socioloxía e a
antropoloxía. Diferenciáronse no sistema social dende o sistema ciencia, pero
diversifícanse baseándose en dúas distincións diferentes sobre as que elaboran as
súas formas (conceptos) clave: o de cultura 260 na antropoloxía e o de sociedade 261
na socioloxía. A semántica das dúas disciplinas emerxe, como describimos a
continuación, no caldo de cultivo das auto descricións do sistema sociedade
complexo. Detémonos primeiro na emerxencia do concepto de cultura, de onde
258 Véxase: Torres 1991; utilicei alí unha terminoloxía foucoultiana para falar destas tres perspectivas, denominándoas discursos.
259 Xa o fixemos ao falar do managed care e o volveremos facer ao describila complexidade da sanidade pública en Galicia.
260 Kessing 1974; Val 1988.
261 Véxase Chingola 2004.
~ 83 ~