Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

antes de establecer un diagnóstico definitivo. Esta discriminación forma tamén parte do proceso de
adquisición de sentido do que falaremos na segunda parte.
Un terceiro elemento previo a sinalar son os chamados “antecedentes”. Na Historia Clínica que todo
psiquiatra elabora sobre un paciente tómase nota sempre da existencia ou non de antecedentes
familiares. A epidemioloxia mostra que a existencia dunha historia familiar de enfermidades similares é
un elemento, nunca definitivo, a ter en conta no diagnóstico definitivo.
Describimos as tres EMG cos datos repetidos nos manuais de psiquiatría, as páxinas web de
divulgación psiquiátrica e a información difundida entre as asociacións de familiares e enfermos
mentais. Apuntamos tamén de cada unha a porcentaxe que a epidemioloxía psiquiátrica lle atribúe. A
intención é construír aquí tres “descricións de traballo” para o resto da tese sobre a historia da semántica
do sistema médico e a psiquiatría. .
A Esquizofrenia é unha desorde caracterizada principalmente pola apatía, a ausencia de iniciativa e
afectividade embotada. Os pacientes con este trastorno teñen alterados os seus pensamentos, xuízos,
percepcións, humor e, polo tanto, o seu comportamento. Moitos presentan delirios, alucinacións
(auditivas principalmente, aínda que tamén dos outros sentidos), e, polo tanto, interpretacións erróneas
da realidade. Teñase en conta que en moitos casos este “polo tanto” leva un largo proceso de
conciencienciación de tódolos relacionados cunha Esquizofrenia (enfermo, psiquiatras e familiares).
Os síntomas son persistentes e alteraron a vida “normal” da persoa e o seu círculo (adoitan perdese a
capacidade de atendelas súas necesidades básicas: comida, protección de si mesmos, hixiene...). En
moitos casos leva asociados períodos de depresión, e con moita frecuencia o consumo de drogas. Tamén
son comúns os signos de deterioración cognitiva: perdas de memoria, dificultades de atención e
concentración.
Os primeiros signos adoitan aparecer na adolescencia, as mulleres xeralmente máis tarde que os
homes. A deterioración é progresiva ao longo da vida en case tódolos casos, con dez anos menos de
media de vida que a poboación en xeral. A Esquizofrenia Paranoide caracterízase pola persistente
preocupación por un, ou varios delirios en concreto; e polas frecuentes alucinacións auditivas.
O tratamento biomédico baséese en psicofármacos para os principais síntomas psicóticos. Os
manuais recomendan, con terminoloxías diferentes, unirla medicación cun adestramento en habilidades
básicas e terapias familiares e individuais para impedir as recaídas, a reaparición dos síntomas e o
abandono da medicación. A epidemioloxía atribúelle un 1% de prevalencia na poboación xeral con igual
incidencia en homes que en mulleres.
A Depresión Maior é unha desorde caracterizada por episodios (dúas semanas mínimo) recorrentes
de tristura penetrante e persistente, asociada a perda de peso, dificultades para durmir, sentimentos de
culpabilidade, dificultade na concentración, ideas recorrentes sobre a morte e o suicidio, e un descenso
notable da enerxía vital. Para que se dea o diagnóstico ten que aparecer un claro contraste coa vida
anterior do paciente, e unha alteración das súas pautas normais de vida. Son comúns tamén o descenso
do apetito sexual, os sentimentos de inutilidade e desespero, pouca concentración, atención e polo tanto
unha clara indecisión; a culpabilidade pode chegar a ser delirante, cun rumiado obsesivo, e ideas
~ 77 ~