Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

ambiente social estructurado. Pero os sistemas psíquicos concretos os que han de seleccionar e iniciar a
interacción.
O sistema social organización implica un grao máis de complexidade comunicativa. O sistema
social organización a forma baseándose en regras de recoñecemento xeradoras de estruturas
comunicativas. Son regras de pertenza, mediante a definición de roles ou selección de persoal. Son
sistemas sociais como as asociacións, as empresas, os colexios, os hospitais etc. 64 O elemento esencial
dunha organización é a forma decisión. Unha decisión é unha comunicación: a selectividade da cal pode
ser atribuída a un membro da organización. Luhmann di que a “organización é a realización da
autoridade” 65 . As organizacións esixen a existencia da escritura, e superpóñense ás interaccións na
complexidade social. Antes de falar do terceiro tipo de sistemas sociais, a sociedade, necesitamos
diferenciar o concepto de comunicación de Luhmann das propostas de Parsons e Habermas.
Nin acción social (Parsons), nin acción comunicativa (Habermas): comunicación.
A socioloxía de Luhmann é crítica con toda a socioloxía anterior. A socioloxía de Wéber 66 (1864-
1920) era unha análise do sentido subxectivamente mentado no que-facer común; mentres que a de
Durkheim67, facía unha análise da obxectividade fáctica das realidades sociais. Para Luhmann ambas as
dúas sociologías detectan o problema central da ciencia da sociedade, pero o problema non se converte
nas súas teorías 68 . En consecuencia a socioloxía atópase nunha crise de carácter teórico, pois non existe
unha descrición teórica do estado dos problemas da sociedade contemporánea 69 . As poucas luces que
apareceron proveñen de campos externos á propia socioloxía.
Segundo Luhmann a socioloxía construíu as súas descricións da sociedade baseándose en tres
prexuízos básicos que é necesario abandonar. Primeiro un prexuízo humanista: a hipótese de que a
sociedade consiste en seres humanos e as súas relacións. En segundo lugar, un prexuízo xeográfico:
presupúxose unha pluralidade territorial de sociedades, identificables en función da xeografía,
confundindo deste modo o político co sociolóxico. E finalmente un prexuízo epistemolóxico, baseado
este último na distinción entre obxecto e suxeito, asumindo que só os suxeitos son autorreferentes, non
os obxectos. Pero a sociedade é un obxecto que se autodescribe permanente e ao facelo autoxerase
comunicativamente, como xa vimos. Non podemos deternos en toda a crítica que Luhmann fai aos
clásicos da socioloxía, aínda que xa bosquexamos as claves xerais 70 . Deterémonos só no diálogo crítico
que Luhmann mantén con Parsons e con Habermas. Detémonos en Parsons, por ser este o seu mestre e
inspirador da socioloxía médica crítica 71 . Ademais Luhmann defende que a súa postura é funcionalista, e
Luhmann constrúe o seu concepto de función fronte á teoría de Parsons. Aclararemos, ao explicar as
diferencias entre ambas teorías, o concepto de función de Luhmann. Deterémonos tamén na súa crítica a
64 Corsi-Esposito-Baraldi 1996 (1991): 121 e ss.
65 Luhmann 1997 (1978): 3.
66 Véxase: Wéber 1972, 1975, 1978, 1979, así como: Mitzman 1976.
67 Véxase: Durkheim 1982, 1985, 1989, así como: Díaz Sánchez 1987.
68 Luhmann 1973 (1970): 97.
69 Luhmann 1996 (1992): 27.
70 Poden consultarse os volumes que Luhmann dedícalle á historia da ilustración sociolóxica: Soziologische Aufklärung 1-6 1976-1990.
71 Véxase máis adiante.
~ 37 ~