Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

alcohol porque así díxollo/llelo Melón, aínda que a el lle gustaba o café cunhas gotas de whisky. Cando
regresa á casa a súa cuñada e a súa irmá lle ten todo feito. Come un bocadillo de chopper, toma as
pastillas que lle teñen preparadas. Non sabe o que toma: algún inxectable, algunha cousa que ten que
beber, e unhas pastillas para durmir. Danlle seis euros semanais que el adoita gastar en tabaco, aínda que
non lle chega pois fuma dous caxetillas ao día. A súa irmá e nai adminístranlle a pensión, pagando as
cotas e o trasporte de Pérgola. Como vive só nunha casa, adóitase deitar cedo. Ás veces ás cinco da
tarde. Di, que porque necesita descansar. Nos días malos de inverno ás cinco da tarde, e en verán está
fóra ata as sete ou as oito. As fins de semana pásaos encerrado no seu cuarto, escoitando música. Di que
antes adoitaba ir a misa, comulgaba e todo. Agora non vai, pero non sabe porque. A súa nai está
ocupada, quizais por iso non vai. Pero el fala con Deus e coa virxe tódolos días, tódolos días, repite.
Vén a Pérgola porque non quere estar a durmir todo o día na casa. Hoxe vive só casa preto da súa
irmá, preto da súa nai, no mesmo núcleo rural onde naceu. Cobra unha pensión non contributiva. Gástaa
en pagar Pérgola, en comida, nalgún café, e sobre todo en tabaco. Esta sempre inquedo sen ser capaz de
permanecer sentado máis de vinte minutos. Repite unha e outra vez as mesmas contestacións. O seu
humor é sempre afable, cun permanente sorriso e un cigarro na man. Non é capaz de articular frases
longas, as que pronuncia lánzaas ao aire con certa présa, cambiando rapidamente a mirada de sitio.
Utiliza un retrouso coa que saúda, se despide ou simplemente inclúe en calquera momento no seu
diálogo con outros: “OK boy”.
Durante os catro anos asistiu ás miñas clases de inglés e filosofía cada xoves en Pérgola.
Normalmente non aguanta máis de dez minutos sentado. Levántase educadamente pedindo permiso para
fumar ou tomar un almax, ao mesmo tempo que frega con cara de dor a barriga. En cada clase, en
calquera momento, me pregunta sempre dúas cousas: “¿ canto se tarda en aprender inglés “? y “¿ canto
te levou aprender a ti “? “. Pouco despois lanza dúas afirmacións cunha profunda convicción: “Temos
que aprender inglés dende o principio: a, e, i, ou, ou...”, e “ a Miña sobriña fala inglés perfectamente”.
Inmediatamente marcha coa escusa de ir ao baño, máis ben a fumar. De cando en vez faime, cando nas
nosas clases sae algún tema relixioso, algunha pregunta: “¿Adán e Eva, realmente existiron ?”, “¿Porque
existen tantas linguas? É polo da Torre de Babel?” As miñas contestacións non afectan en absoluto as
súas preguntas, que inevitablemente se repiten cada semana.
PABLO ten cincuenta anos, é un recén chegado a Pérgola (2008). Naceu, estudou e criouse nun
pobo costeiro próximo a Esteiro. Deixo a primaria para traballar de Peón, pero primeiro pasou por unha
escola internado en Coruña. O mestre pegaba a outros alumnos, pero non el. Ten certo Atraso Mental
segundo consta na súa ficha médica. Pablo vive cos seus pais dos que non fala moito. Tivo infinidade de
ingresos. Agora chegou a Pérgola porque a asociación onde estaba, non xa lle podían ensinar nada.
PANCHO ten vinte e nove anos. É toxicómano e leva dez anos a tratamento con metadona na
Unidade de Drogodependencias de Esteiro. Ten ademais un diagnóstico de Esquizofrenia paranoide.
Conta como na escola lle ía ben. Foi precoz sexualmente, gustáronlle pronto “chavalitas”. A súa única
irmá ten tamén Esquizofrenia, aínda que ela traballa normalmente, dime. Vén a Pérgola dende 1997,
pero non foi continua a súa participación. Os ingresos e as recaídas nas drogas xustifican esas ausencias.
Como non se lle daban ben os estudios o seu pai levouno con el a Suíza. Estivo tres anos traballando
primeiro nunha obra co seu pai, e despois en varios empregos pola súa conta. En todos o acaban botando
por non ir polas mañás e quedar durmido no traballo. En Galicia xa consumira cocaína e heroína. En
Suíza fumaba moito hachix, pois a heroína era difícil de comprar e a cocaína carísima. Viviu primeiro co
seu pai, pero por “discusións” con el rematou só nun piso e nas casetas para os traballadores da
construción. Recorda como roubaba nos supermercados porque todo o diñeiro se lle ía en droga. Nunha
ocasión pillárono e o seu pai tivo que acudir. A policía expulsouno de Suíza por aquel incidente ao
descubrir a súa falta de documentación e por traballar sen contrato.
En Galicia veuse a vivir coa súa nai. Tiña un coche que acabou encaixando unha noite contra un
terraplén ao pecharlle a súa nai o portalón de saída e intentar saír marcha atrás. Dende entón non
traballou, vive dunha Pensión non contributiva cos informes médicos da USM e a Unidade de drogo
dependías. Pancho tivo multitude de ingresos nos últimos anos, pasando tamén pola asociación “Home
de desintoxicación”. “Aquilo non era a meu”, confésame. “Vixiábanche demasiado”, engade. Esta
última tempada mantívose estable, deixando atrás os roubos na casa da súa nai, coa medicación do
doutor Melón e a metadona. Esta sempre inquedo, cun formigo constante que lle impide estar moito
tempo sentado no taller ou nas clases de inglés (da súa época de Alemaña fala e entende alemán e
italiano, aínda que non é capaz de ler nin escribir ningún destes idiomas).
~ 294 ~