Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

Dende entón tivo sete ingresos, diagnosticáronlle unha Esquizofrenia Paranoide, e comezou a asistir
a Pérgola tódalas mañás. Polas tardes axuda á súa nai a limpar portais. Di que non quere volver ao mar
ou axudar no bar do seu irmán, porque iso non é o seu. En Pérgola, entre os usuarios, é de moi
apreciado. Ten coche e as fins de semana achégase conducindo a Esteiro, capital da bisbarra, onde están
os pisos tutelados da asociación. Adoitan ir a algúns sitios xuntos, visitándose mutuamente e pasando as
tardes en compañía.
Eliseo é un home tranquilo, non moi falador, seguro do que di. Dificilmente podería atribuírselle
unha EMG, e é dos únicos na asociación que conta con claridade a súa aceptación da enfermidade, sen
gretas de dúbida, e unha gran tranquilidade. Cobra unha pensión polos anos traballados cotizando a
seguridade social e a súa enfermidade. Di que a súa estabilidade se debe principalmente á súa familia e á
axuda médica. O que máis lle preocupa é o seu futuro, pois os seus pais se van facendo maiores.
ELIAS naceu en 1959 nunha parroquia rural costeira. O seu pai estaba embarcado e a súa nai
traballaba as terras da casa que herdaron. Elías é o segundo varón dunha familia de tres irmáns. O seu
irmán está embarcado. A súa irmá vive preto cos seus sobriños, coida da enferma nai maior e del.
Encárgase de darlle agora a Elías a medicación, administrarlle tamén o diñeiro da súa pensión e
prepararlle as comidas. Un irmán menor está casado nunha vila próxima.
Elías criouse e educou na parroquia onde naceu. Deixou pronto a escola para traballar co seu pai,
primeiro de peón de albanel. Chamábano “o touro”, porque era forte e cargaba con todo. Logo a
embarco, viaxando nas máquinas de distintos buques por todo o mundo. Traballou como axudante de
cociña no mesmo barco que o seu pai (mariñeiro) e o seu irmán menor (engraxador). Di que se sentiu
por primeira vez mal cando tiña dezaoito anos.
Nun porto de Italia, mentres esperaba unha carta dunha noiva, sofre unha crise que hoxe non pode
describir en detalle. Deus aparéceselle, levanta o barco cunha luz branca e fálalle. Elias mestura os
tempos dos acontecementos coas certezas do seu delirio. A súa noiva matouse nun accidente de moto. Di
que entón foi cando toleou. O seu pai envíao á casa vía Barcelona, para que regresase coa nai. El queda
en Cataluña, onde está unha tempada sen dar noticia na casa. Regresa tras un ingreso en Cataluña. O seu
diagnóstico é dende hai anos de Esquizofrenia Paranoide. O médico pediulle os papeis para darlle unha
pensión: “deume unha pensión, puf! 40000 pelas das de entón” 989 . O seu primeiro ingreso en Galicia foi
tras unha detención. Andaba a dedo pola autoestrada entre Coruña, Vigo e Pontevedra. Enviárono a
Conxo e coñece entón o doutor Melero. “Como me quería aquel”, di. Díxolle: “Ti non podes traballar
máis na túa vida” e arranxoulle a pensión. “Non podo facer nada”, repíteme. En Conxo tratárono a corpo
de rei. Cando botaron ao seu médico foi porque quixo ter relacións con el, cóntame con ton de
confidencia: “quería facer o amor comigo”. Di que lle citou no bar de en fronte, pero el a asusto e o
médico acabou escapando para La Rioja.
Dende entón tivo bastantes ingresos. Recorda máis de dez en diferentes hospitais de Santiago,
segundo a dispoñibilidade de camas, engade. Unha vez ingresárono por conducir unha moto nu,
desesperado porque unha rapaza lle dixo que non o quería. O seu pai falaba, di, co doutor Melón da
USM de Esteiro. En varias ocasións ingresárono porque o seu pai llo pedía ao psiquiatra. Fumaba moito
hachix e probou algún tripi, facendo cousas raras. Dende que morreu o seu pai non tivo moitos ingresos.
Comezou a acudir a Pérgola onde di “recibo moito amor e cariño”, “estou moi contento aquí” 990 .
Toma agora a súa medicación que “quitalle”, di, os delirios. Toma as pastillas porque se non, afirma,
cae enfermo. Recorda perfectamente como falou con Deus, pois levantou o seu barco ata unha incrible
luz onde lle dixo o que tiña que facer. Ninguén salvo el viu a Deus, nin na súa familia nin no mundo.
Tras afirmar con certeza as súas conversacións con Deus, habemos de parar a nosa conversación para
fumar.
Normalmente esperta cedo: hoxe dime que ás tres da mañá. Levanta a persiana, acende un pitillo.
Hoxe foi ata a casa da nai a pedirlle máis cigarros porque se lle remataran e ela adminístrallos/llelos.
Adóitase durmir outra vez ata que o espertador o saca da cama ás sete da mañá. Adóitase duchar en
inverno, di, porque súa. A ducha non funciona e hoxe non se lavou. Adoita preferir a bañeira e darse un
baño de auga quente. Sobe á furgoneta que lle recolle na estrada próxima cada mañá ás nove. Traballa
nos talleres de pasta e bolsas de papel cada mañá. Participa nas distintas actividades da asociación cada
día ao longo da semana. Adoita comer só porque regresa as tres, na súa casa o resto comeu á unha.
Comen no garaxe onde teñen dúas mesas de plástico. Logo sae habitualmente a pasear co seu can pola
praia e os montes de preto da súa casa. Pasea con algún veciño para acabar tomando algo, sempre sen
989 Elias 1: 10.
990 Elias 1: 12.
~ 293 ~