Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

alcohol ou doutra droga. Se non, eximente, non tiña ningún. ¿Alienación?, para nada.
Tíñao planeado. Pero claro, tampouco lle podía dicir: “A min díxome cen veces en consulta
que ía matala, que queria cargarse a ela e aos sogros” (o que pasa que despois decidiu que
alguén tiña que coidalas nenas mentres el morría, porque el o tiña planeado, matarse ela e
logo matarse el; tiña que deixar libres aos sogros para que lle coidasen ás fillas). Pero,
claro, eu, á persoa coa que falei, díxenlle, parte, parte da verdade, a outra caleina.
Díxenlle: “Eu, a min, nalgún momento fíxome algún comentario”. Non lle dixen que
chamara a irmá por ese motivo. El non arrepentiuse para nada. De feito á persoa que
estaba a tratarlo daquela díxenlle que agora xa estaba tranquilo, que agora xa podía vivir
tranquilo, que agora xa cumprira o que tiña que facer, que xa estaba tranquilo.
Durante unha tempada tiven a sensación de coma se os meus compañeiros do Centro
de Saúde, os outros médicos, me mirasen. Paranoias miñas. Sempre che queda esa dúbida,
de se ao mellor, esa semana ao mellor, non tivo consulta e... Pasaron xa tres anos. É unha
idea que el tiña, máis tarde, ou máis cedo, íao conseguir. Ingresándoo ao mellor
solucionásese o problema, no momento, pero ao saír el continuaría con aquela idea que
tiña clara... 797 ”
Neste mesmo sentido, Montse 798 , unha enfermeira, fala da súa aprendizaxe cun caso de agresión a
unha compañeira na Unidade de Agudos de Conxo. Dende entón Montse xa non ve aos pacientes como
persoas cun tratamento que ela administra. Os ve como perigos potenciais. Manuel narra un caso dun
esquizofrénico de Conxo que dicía ser dono da ponte de tren sobre Redondela. O seu deliro consistía en
afirmar que os “teutóns” 799 roubáranllelo. Manuel vía agora ese caso con ironía porque resultou ser
certo. O seu paciente era dono das terras circundantes e os procesos de expropiación déronlle finalmente
a razón. Pasou entón a ser un interno de primeira en Conxo nos anos sesenta e a consultar con Manuel
na súa práctica privada polas tardes. Mercedes 800 especializouse en psiquiatría infantil por un caso que
chegoulle a través de vínculos familiares e que “marcoulle” profundamente. Melchor 801 fala das súas
experiencias en Guinea como médico, primeiro, e dunha consulta privada nun barrio pobre de Canarias,
despois. En ambos os dous lugares aprendeu a importancia da relación co enfermo. Foron a súa
verdadeira escola. Mercedes 802 psicóloga e directora de Pérgola fala das súas primeiras experiencias
clínicas como o corazón da súa formación: a negociación co paciente e as súas familias é dende entón a
clave para ela.
Cada psiquiatra confesa atoparse máis a gusto tratando un tipo de pacientes que outros. Matías por
exemplo atopase moi a gusto con enfermas adolescentes “histéricas”·ou anoréxicas, precisamente
aquelas que desestiman a miúdo os seus compañeiros de equipo 803 . Mauricio na USM1 non obstante
trata principalmente anciás campesiñas cunha formación cultural tradicional, escapando das “histéricas”.
Mentres o seu compañeiro de Unidade, Marco prefire os estudantes “neuróticos” 804 . Mercedes
especialízase en psiquiatría infantil pola súa facilidade de empatía cos nenos 805
797 María 3:10-14.
798 Montse 1: 15.
799 Manuel 3: 15.
800 Mónica 2: 9.
801 Melchor 2: 7.
802 Mercedes 4: 20.
803 Prefire tratar ás anoréxicas que por exemplo Monte, enfermeira, odia no seu día a día (Matías 2: 7; Montse 2: 1).
804 Cadernos de campo.
805 Montse 1: 14.
~ 233 ~