Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

xustifícame Manuel 792 ). A diferenza entre as dúas prácticas, apunta Manuel, estaba no tempo que podía
dedicarlle os pacientes de pagamento, fronte aos escasos dez minutos dos pacientes da pública.
Outra constante nas entrevistas con psiquiatras é o escepticismo nos tratamentos hospitalarios.
Poucas esperanzas vense nos tratamentos dos seus pacientes nos asilos, polo xeral con diagnósticos de
EMG, mentres que nas súas clínicas ou consultas privadas tratábanse enfermidades máis liviás. A
diferenza semántica entre psicose e neurose proveniente da psicanálise séguese mantendo. Hoxe en día,
os psiquiatras falan dos Hospitais como centros de agudos, fronte aos crónicos tratados noutros servizos.
Outra constante en tódolos psiquiatras é a unión entre, por un lado, unha das tendencias da
psiquiatría recoñecida por cada un como predominante, sobre ela constrúen a súa identidade como
psiquiatras. Pero unido a esa perspectiva teórica orientadora, temos, por outra banda, un claro
escepticismo, que dá lugar a un eclecticismo e a un pragmatismo clínico. Tódolos psiquiatras
entrevistados manteñen unha postura teórica de base. Todos teñen unha tendencia teórica que os orienta,
por exemplo, predominantemente bioloxicista como Mira, ou fenomenolóxica como Manuel, ou
etnopsiquiatrica como Mauricio, ou lacaniana como Manuel. Usan esta tendencia base como diferenza
dende a cal comunicanse cos demais especialistas. Dende ese lado da diferenza comunican, critican,
postulan, observan.
En contraste, ningún deles descarta as outras teorías psiquiátricas existentes, das cales tiveron
nutrida información ao longo das súas carreiras profesionais, tanto nas facultades coma nos anos de
práctica a través dos seus contactos con outros profesionais. Na USM1 sentan á mesma mesa tódalas
posturas psiquiátricas existentes, “comunicándose” perfectamente para a atención médica.
Ningún psiquiatra descarta outras teorías, pero todos manteñen unha postura escéptica. Dada a
“postura base”, e o escepticismo, a única postura coherente é o eclecticismo. Tomar de cada posición
teórica posible o necesario cando un paciente o necesita. Na práctica cínica diaria isto supón
pragmatismo. Se nada funciona cun paciente, consultase cos compañeiros. Próbanse esta ou aquela
terapia, ou tal medicamento, do que oiuse falar. Remítese ao paciente ao compañeiro de traballo que xa
resultou efectivo, funcionolle algo cando a un mesmo non. Os contactos entre psiquiatras son constantes,
así como a derivación de pacientes entre si.
Os anos de formación.
Tódolos psiquiatras entrevistados contrastan a diferenza entre a formación recibida na carreira,
demasiado teórica, co enfrontamento co paciente “real”. Ese paciente real do que denominan a “clínica”
(“mascar” a loucura, o deliro, di Matías referíndose aos seus anos de traballo en Toén). Esa diferenza
precisamente sérvelles para construír o seu eclecticismo teórico, cunha base nunha teoría
“incuestionada” a un nivel creencial, unido a un pragmatismo clínico.
Existe unha diferenza entre os psiquiatras maiores e os máis novos. Os primeiros recibiron a súa
formación durante o Franquismo, cunha orientación teórica fenomenolóxica antropolóxica (no “estilo”
humanista de Laín Entralgo ou López Ibor 793 ). Os máis novos formáronse nos anos da Transición, cun
792 Manuel 1: 10.
793 Véxase semántica da psiquiatría analizada nesta mesma tese. Tamén Duró 2008.
~ 229 ~