Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

A orde xudicial estaba xa arranxada, cóntanos Francisco, pero o seu pai aceptou finalmente o ingreso
voluntario. Asinou voluntariamente o seu ingreso en Conxo ata obter a alta dous meses despois nos anos
90.
A peregrinación de médico en médico leva consigo unha contenda asociada coas diferentes
medicacións e tratamentos. Ata atopar o que funciona pásase por unha longa peregrinación de proba e
erro 787 . Os problemas non son só coa elección da medicación, senón tamén coa continuidade da súa toma
por parte do paciente e coas doses axeitadas en cada momento. Tódolos familiares narran episodios de
abandono das pastillas, en moitos casos auspiciados nos primeiros momentos polos propios familiares.
Cando isto sucede unha nova crise aparece, en moitos casos necesítase acudir de urxencia a algún
hospital, e de novo un ingreso. Entón pódese cambiar de médico ou non, continuar coa medicación ou
non. Nos familiares entrevistados chega un momento no que unha medicación funciona, e mantense
máis ou menos estable o comportamento do familiar.
Cando a medicación funciona, tras varios ingresos, o diagnóstico de EMG comeza a circular entre os
familiares. Fálase xa de Esquizofrenia, de Depresión ou de Enfermidade Bipolar (Maniaco Depresiva).
As palabras diagnósticas comezan entón a ter sentido para os familiares. Úsanas coincidindo coa
negación da EMG dos propios “enfermos”. Saben “por fin” o que lles pasa aos seus familiares. Poden
usar unha palabra coa que explicanse a incerteza que viviron e viven. Falan con outras persoas sobre as
súas experiencias. Pero sobre todo atopan comunicación cun grupo de especialistas que lles dá
solucións.
A chegada ao diagnóstico de EMG e a súa estabilización é contemplada polos familiares como un
fito salvador. Trátase doutro punto de inflexión. O diagnóstico explica o comportamento estraño.
Permite comunicarse tanto cos próximos ao enfermo como os profesionais. O diagnóstico “desculpa” o
comportamento do agora xa enfermo, pero tamén o dos seus familiares próximos e amigos como
resposta ao EM. Esta xustificación inclúe os comportamentos violentos das dúas partes: o enfermo e
aqueles que conviven con el. Prodúcese xeralmente unha re-escritura ou re-lectura das experiencias
vividas ata ese momento.
Un elemento co que os familiares teñen que encararse é coa culpabilidade ou responsabilidade.
Dunha forma ou outra enfróntanse á culpa. Especialmente nas nais a culpabilidade está sempre presente.
Un momento decisivo na aceptación do diagnóstico psiquiátrico é a toma de conciencia de que non
foron a causa da enfermidade. En palabras dun esposo: “Eu non lle cause a súa depresión, nin podo
curala. Non importa a cantidade de amor que eu lle dedique, non lle curarei. Darme conta disto
permitiume continuar coidando da miña muller sen verme consumido pola súa enfermidade” 788 .
Cun diagnóstico dado, e un tratamento que funciona, iníciase un período de busca de información e
intercambio de experiencias con outros. As nais de usuarios de Pérgola relatan o feito de como atoparse
con outras persoas que viviran experiencias similares foi o que máis as axudou. Non sentirse soas e
compartir a dor é clave para elas. Flora, nai de Pedro (Esquizofrénico cun longo historial de consumo de
787 Perfectamente descrito en Karp 2006.
788 Karp 2001: 18.
~ 221 ~