Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

verbalizada, é que se obterá un mellor servizo 778 e discreción. Depende tamén do seguro médico que se
teña, e das súas coberturas.
Comeza entón unha máis ou menos longa carreira ata atopar unha solución ao estraño
comportamento do familiar. Esta carreira está chea de vaivéns e fracasos. Segundo os casos probanse
todo tipo de terapias, buscando algo que de solución, que explique, pero sobre todo que tranquilice as
situacións de crise.
Segunda fase: especialistas, diagnóstico, tratamento e redefinición da identidade.
Se as crises persisten chégase a un especialista en saúde mental. Os familiares de EMG coinciden en
relatar algún punto de inflexión, un momento no que recoñecen que “todo veuse abaixo”. Non é un paso
doado e en moitos casos leva consigo meses ou anos de crises, semanas sen apenas durmir. Filomena
recibiu a chamada dun axente da policía tras chocalo seu marido contra un farol 779 . Na maior parte dos
casos a situación chega a ser insostible, e a busca de axuda faise imprescindible. Existe a convicción de
que para cousas “leves” debese acudir ao psicólogo, para “falar e facer test”, mentres que para temas
máis “graves” acodese ao psiquiatra ou ao neurólogo. Filomena recorda que unha familiar psicóloga
“recomendoulles” nos anos oitenta un psicanalista 780 . Acudiron a el. Non serviu para nada, e foi
extremadamente caro, pois non o cubría o seguro do seu marido.
Fernando non recorda cando acudiu o seu pai por primeira vez o psiquiatra, pero si recorda unha
longa lista de diferentes psiquiatras. Só un, que logo desapareceu ao ser trasladado, deu no cravo, e
entendíase ademais cos seus pais 781 . Esta cruzada é outra constante nos familiares dun EMG. Inician
unha longa peregrinación por diferentes especialistas. O sociólogo David Karp no seu libro sobre a
experiencia de familiares con Depresión en EEUU denomina a este proceso “tango social entre os
emocionalmente enfermos e aqueles que tratan de axudalos” 782 . Unha contenda por atopar unha resposta
e un especialista axeitado que non remata nunca. Os familiares están sempre alerta ante novas posibles
terapias, de calquera tipo. A incerteza persiste como base da relación coa EMG, por iso a busca de
posibles respostas e as probas que poidan levar consigo consigo nunca se detén.
Se algo dá resultado, os familiares aférranse a esa explicación. Tras visitar diferentes especialistas
seguindo os consellos de familiares, amigos, veciños, etc. remátase visitando algún psiquiatra. Neste
punto é importante comprender unha visión negra compartida por tódolos familiares entrevistados, e
tamén polos propios EM. Vívese a certeza de que a psiquiatría e os servizos de saúde mental son un
“pozo negro”. Todos coñecen historias de Conxo, ou dun psiquiátrico similar, onde os EM sufrían
abandoados por todos. Os imaxinarios sociais da psiquiatría na prensa e o cinema son especialmente
negativos 783 . A visión das institucións para enfermos mentais é pois negativa. De aí que se busque unha
primeira consulta na “mellor” opción: a psiquiatría privada. Filomena recorda o primeiro ingreso do seu
esposo tras a chamada da policía. Recomendada por un médico amigo o seu marido estivo ingresado
778
É sorprendente a ausendia de literatura sobre a práctica privada en xeral. Toda socioloxía é descrición útil socialmente.
779
Filomena 1: 10.
780
Filomena 2: 2.
781
Fernando 1, 5.
782
Karp 2001: 15.
783
Gabbard 1999 para o imaxinario da psiquiatría no cinema, dende o cinema en branco e negro ata os anos 90 do século XX. Baéz-Mesa 1987;
EDIS 1990; Gamo 1989; Whitaker 2002 para a imaxe na prensa da enfermidade mental en Galicia, España e os EEUU.
~ 219 ~