Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

Os traballadores da asociación reúnense formalmente un par de veces por semana, intercambiando a
información sobre os casos novos ou os novos retos ou traballos pendentes. A maior parte da
información relevante sobre o estado de ánimo, o curso da enfermidade de cada un, ou os problemas
persoais de tal ou cal, intercámbiase nos corredores, na entrada ou saída dos despachos, talleres ou aulas.
Así, as dúas supervisoras dos pisos pasan habitualmente tódolos días polas mañás para facer mil cousas
nos despachos de Pérgola. Nese momento cando o intercambio de información flúe.
Mariana 768 , na entrevista que mantivemos con ela, reflexionaba sobre aqueles casos onde fracasou o
seu labor en Pérgola. Para que un caso se integre ben en Pérgola, di, deben confluír varios factores. A
familia ten que estar preparada”, necesita información para iso. Os casos recén “xermolados”, no seu
primeiro ou segundo brote de EMG, adoitan fracasar. Non teñen asumidala enfermidade e o
entendemento connosco non funciona. O segundo factor esencial, sinala, é a medicación. Neste sentido
ten que haber estabilidade coas pastillas. Non pode haber problemas engadidos de toxicomanías, e a
medicación para a EMG debe funcionar de forma máis ou menos estable. Logo adoitan presentarse
problemas co diñeiro, ata que non xestionase algún tipo de pensión, e ata que comprenden que o que
pagan a Pérgola non é case nada polo que reciben, non adoitan engancharse coa asociación. Os restantes
fracasos, sinala Mariana, estan asociados a mala comunicación dos enfermos cos psiquiatras ou coas
administracións. Dende a súa fundación pasaron 223 persoas por Pérgola. Non todas, aínda a pesar de
ter diagnósticos de EMG e medicación dende fai tempo, “quedaron” na asociación 769 .
Dalgún xeito o obxectivo fundamental de todas e cada unha das actividades en Pérgola poderíase
resumir nunha soa frase: “facer normal a EMG”, normalizar a EMG. O esforzo constante está en
observar a EMG non dende o lado da súa violencia, risco ou perigosidade senón dende o lado da súa
normalidade, estabilidade e riqueza. A observación da EMG en Pérgola miraa en cada actuación dende o
“coñecemento” do seu curso, síntoma e condicións. Asúmese así o súa cronicidade, pero sen vela como
unha lacra. É un feito dende o que hai que traballar, vivir e continuar facendo cousas.
Un elemento máis que anima cada acción desta organización son os proxectos de futuro. Neste
momento é unha tenda de artesanía para vendelos obxectos fabricados no centro de Esteiro. Pero nos
tres anos de duración desta investigación, sempre existiu algún proxecto de futuro sobre o que tódolos
membros están informados e colaboran. Primeiro, o propio edificio onde agora está a sede da asociación,
construída tras longos esforzos e negociacións. Despois os pisos tutelados: buscalos, xestionalos, atopar
e seleccionalos usuarios indicados para ocupalos. Hoxe en día están a preparar a apertura dun cuarto
piso tutelado tamén en Esteiro. A esperanza dun novo paso a dar na asociación, para mellorar os
servizos ofrecidos, xoga un papel comunicativo clave.
Pérgola cumpre polo tanto, primeiro unha función de sistema familiar tanto para os usuarios coma
para as súas propias familias. Pero ademais cumpre funcións educativas, suplindo a familia (cando non
existe) e as institucións educativas neste sentido. Súmanse, ademais, as funcións médicas, psiquiátricas e
psicolóxicas. Pérgola administra e organiza as visitas aos diferentes médicos que necesitan os seus
768 Mariana 1.
769 Véxase apéndice coa lista completa nunha táboa dos datos destes 223 usuarios de Pérgola.
~ 215 ~