Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

varios petroglifos cunhas siluetas de animais (cabras) e unha rocha rota coa estrutura dun dolmen.
Aparentemente ninguén pon atención nas explicacións dos monitores, pero de forma desordenada todos
queren velas siluetas, colándose algúns por debaixo das rochas do dolmen. Pregúntanse entre si: “¿Que
é, ou que temos que mirar?” Son como calquera grupo durante unha visita “organizada”.
Dirixímonos entón a un faro próximo con boas vistas sobre mar aberto. Nada máis desembarcar un
dos do segundo local de Pérgola sae correndo cara ás rochas sobre o mar. Ponse a mear de cara aos
turistas. Cando o seu comportamento parece indicar que vai cara ao acantilado e o mar, dous monitores
achéganse sen aparente présa para traelo a unha zona máis segura. Fórmanse diferentes grupos para
sentar ao sol. Gozan do sol e a paisaxe durante aproximadamente media hora. Fanse fotos con algúns
móbiles.
Tódalas furgonetas se encamiñan a unha cafetaría próxima. Facemos unha longa parada de case hora
e media. Dous dos monitores van directamente á barra da cafetaría para indicarlles aos camareiros que
non lles sirvan alcohol nin ningunha bebida con cafeína. Maro sinálame a min ante a camareira
indicándolle: “Manuel si pode”. A camareira suspira. Atende desgañada á cola de usuarios educados que
vanlle pedindo xeados, descafeinados, coca colas sen cafeína, bocadillos, etc. Só un deles intenta colarse
detrás da barra, facendo unha broma, para roubar unha botella. Maro mírao serio. Entón devolve a
botella sen que a camareira decatese.
Sento un anaco cos monitores. A maioría pediu algo de comer porque son case as dúas, imos
atrasados, comentan. Adóitalles pasar os venres porque é difícil movelos e facelas cousas programadas
cun grupo tan grande cumprindo os horarios previstos. Son, non obstante flexibles, pois eles mesmos
son os que programan, fan, reorganizan e desfan. Dende a mesa nas que están sentados, exercen un
control informal sobre todo o grupo. A través das cristaleiras ven os que quedaron fóra. Están sentadas
en pequenos grupos con cafés, augas minerais e coca colas.
Antes de subir ás furgonetas, monitores e usuarios dos dous centros despídense. As tres furgonetas
de Esteiro toman unha estrada, a cuarta volve cara á casa de madeira por outro camiño. De regreso imos
deixando xa os usuarios en Esteiro ou na estrada cando coincide ben. Os ánimos están alterados, as
conversacións son agora en tons máis altos mentres vanse despedindo. Chegamos ao centro de Pérgola
en Esteiro sobre as tres e media da tarde. Os monitores aínda teñen que levar boa parte dos usuarios que
viven do outro lado da ría.
Eu acabei esgotado. Entendín agora unha frase coa que un psiquiatra describía as súas tardes de
convivencia cos internos dos anos setenta: “é necesario mascalo delirio, mascala carne da psicose”. El
referíase á atmosfera provocada por un grupo de EMG xuntos. Teño que recoñecer que o meu único
desexo durante boa parte do día era rematar pronto, chegar á casa e sentirme “normal”.
~ 213 ~