Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

o vou entrevistar e facela ficha. Para dicilo vólvese completamente, nervioso, e remata a súa frase para
sentarse de novo mirando cara a diante sen deixar de escoitarnos atentamente.
O local de madeira cedido polo concello está no borde da estrada, sen espazo apenas para aparcar os
vehículos. Está rodeado por unha rede metálica cun pequeno espazo verde con dous eucaliptos sobre o
fondo dun terraplén cortado para a facela estrada. Maira é a psicóloga encargada deste centro. Mapu é o
monitor do taller de coiro. Ambos os dous ensínanme os tres cuartos nos que está dividido o seu local:
dous pequenos despachos e un gran espazo que utilizan para todo tipo de talleres, reunións e actividades.
Cóntanme que entraron un montón de veces a roubar polo que non teñen case ningún material á vista.
Como explicación dos roubos indícanme que este mesmo local foi antes a sede da unidade de
drogodependencias. Trala rápida visita Maro e Mapu póñense de acordo sobre unhas charlas ás que
ambos asistirán. Maira e Mafalda pregúntanme se teño idea de como arranxar un taladro que non logran
conectar.
Os usuarios deste segundo local de Pérgola son catorce. Hoxe só están nove. Dous deles preguntan
rapidamente quen son. Eugenio fala conmigo nun inglés con acento británico ao saber que son profesor
de inglés. Durante o resto do día non deixa de mirarme e dirixirme preguntas en inglés ao tempo que me
vai contando detalles da súa estanza en Inglaterra. O resto dos usuarios deste segundo local mestúranse
cos de Esteiro, mantendo pequenas conversacións entre si. Dous non falan moito, parecen bastante
durmidos, fuman un cigarro detrás doutro. Móvense cara á furgoneta ou andan cando o resto, ou coas
indicacións dos seus dous monitores llo piden.
A miña chegada a este novo centro “descolócame”. Os case corenta usuarios do centro de Pérgola
son caras coñecidas para min, pero os xestos, comportamentos e formas repetidas de moverse destes
usuarios novos póñenme nervioso. Sorprendentemente descúbrome en tensión. Cústame entaboar
conversación cos novos, polo que cando saio ao exterior poñome a charlar con Eladio.
Tras uns cigarros, os encontros entre usuarios coñecidos, animadas charlas e saúdos durante unha
media hora, encamiñámonos en catro furgonetas cara a un dolmen próximo. Moitos acenden un cigarro
xusto no momento en que os avisan para saír. Fuman unhas caladas apagando o cigarro cun píe mentres
co outro soben á furgoneta que correspondelles.
Edson senta ao meu lado. Comeza a falarme da súa vida embarcado. Talvez motivado pola visión do
mar azul ao fondo. Mestura a súa vida nas máquinas como engraxador cunha viaxe de vinte días a
Sudáfrica tras reiterala súa capacidade de viaxar no tempo. De súpeto, cambia de tema e pregúntame se
ese edificio polo que pasamos é o meu instituto. Trátase dun almacén nun polígono industrial. Mentres
intentolle contestar comezou a relatarme unha visita da súa nai imaxinaria e de como estivo na guerra
civil.
O interior da furgoneta ten agora un olor rancio. Contribúen a ese olor o suor polo día caloroso, a
falta de limpeza diaria dalgúns dos usuarios é evidente nas súas roupas. A calor do sol ao mediodía
contribúen a unha mestura de olores omnipresente.
Tras un traxecto curto, e perdernos un par de veces, baixamos das furgonetas. Camiñamos
lentamente vinte minutos ata unhas rochas no medio dun bosque de eucaliptos e piñeiros. A visita inclúe
~ 212 ~