Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

asistencial nos concellos. Os traballadores sociais serven entón como vínculos de unión indirectos das
familias que fundarán a asociación.
Unha terceira condición sobre a que emerxe Pérgola son os propios traballadores médico -
psiquiátricos. Estes conciéncianse das deficiencias do servicio ofrecido pola Seguridade Social primeiro
e o SERGAS despois. Á súa vez van servindo de nexo de unión de tódolos implicados, indicándolles
como organizarse, onde pedir axuda. Colaboran así coa toma de conciencia das familias e os enfermos.
Estes colectivos difunden información sobre os recursos existentes, coñecéndose e tomando
conciencia das necesidades dos EMG que agora deben vivir nas súas casas, posto que o recurso don
longos internamentos nos manicomios veñen de desaparecer.
Por suposto a condición máis importante para a aparición de Pérgola son os directamente afectados:
enfermos, nais e familiares que viven como déficit a falta de servizos en situacións en moitos casos de
precariedade. Nas entrevistas realizadas repítese unha e outra vez esto como conciencia do desamparo
ante previo a Pérgola ante a convivencia coa EMG.
Neste caldo de cultivo, Pérgola comeza a andar en 1994. Danse dúas iniciativas concretas que a
poñen en marcha. Primeiro, a cesión polo parte do concello de Esteiro dun local aos arredores da zona
urbana. Previo a este local xa impartíanse talleres e facíanse reunións por toda a xeografía da bisbarra,
desprazándose traballadores, familiares e enfermos. Segundo, a “contratación” dunha psicóloga clínica
(Mercedes) que “organizará” durante os anos seguintes a asociación. A contratación de Mercedes, como
a de tódolos traballadores da asociación, é temporal, suxeita sempre á variabilidade dos ingresos da
asociación. Así, cos cambios no poder local dos distintos concellos, ou cos últimos cambios na Xunta, as
subvencións varían. Xerando certa inestabilidade e desconcerto ata que novos fondos suplen as
necesidades xa creadas. A asociación depende enteiramente dos ingresos xerados por ela mesma. É neste
sentido unha entidade de xestión privada. Non obstante o noventa por cento dos seus ingresos non
proveñen das cotas dos socios e colaboradores, senón de subvencións das diferentes administracións
públicas. A administración autonómica galega, o SERGAS principalmente, achega o noventa por cento
dos ingresos de Pérgola. Os concellos, as deputacións, empresas privadas, a Xunta ou o estado español
son os “socios maioritarios” no mantemento de todas e cada unha das actividades de Pérgola
Dende 1994 ata o ano 2005 Pérgola desenvolveu as súas actividades en dous locais. Un aos
arredores de Esteiro, prestado polo concello e compartido entre outras actividades co conservatorio de
música. Este edificio era antigo, cheo de humidade e cunhas aulas pequenas pois tratabase dunha antiga
escola unitaria do franquismo, supervivente tras múltiples reformas e usos. Por iso, os talleres que logo
describiremos atopábanse divididos entre varios pisos e aulas. O segundo local creouse uns anos despois
noutro concello da bisbarra. En Navia o concello prestou unha casa prefabricada de madeira para acoller
os talleres e a actividade cos usuarios de Pérgola dese lado da ría. Este local atopase tamén aos arredores
de Navia e séguese utilizando na actualidade. Dende principios de ano 2006 estreouse un novo edificio
para os usuarios de Pérgola en Esteiro, mentres que os de Navia seguen hoxe en día na casa prefabricada
de madeira ao píe dunha das estradas de saída da vila. A este novo edificio denomínano “a Pérgola
nova”, mentres que o antigo é a “Pérgola vella”. Os terreos foron cedidos polo concello e un vinte por
~ 194 ~