Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

Sesión clínica: Manolo presenta o caso de Emilio. Marzo 1992.
Ás nove da mañá, nun cuarto espazoso do Hospital onde traballa síntanse dezasete persoas para
escoitala presentación dun caso. Proveñen de catro Unidades de Saúde Mental da cidade. Entran a
destempo, case todos tarde. Comentan entre eles horarios de atención, substitucións, vacacións,
congresos e conferencias. Manolo descúlpase cando tamén chega tarde. Achácao a un paciente, aínda
que engade a cronicidade dos seus atrasos. Manolo ponse en fronte do seu público nun modelo de
conferencia. A maioría dos oíntes son mulleres, case todas con batas brancas. Manolo presenta durante
uns vinte minutos o seu caso, logo responde ás dúbidas, observacións e preguntas principalmente de
dous dos oíntes (de Unidades diferentes á súa, indícame Manolo ao saír).
Emilio ten trinta e un anos. É un profesor de secundaria interino. As súas crises coinciden sempre
coa época anual na que ten que presentarse ás oposicións que nunca aproba. Estivo internado en polo
menos dez ocasións, a última no servizo de psiquiatría de Rebullón 746 . Manolo puido consultar a súa
Historia Clínica. Reside na cidade por traballo aínda que a súa familia é dunha vila no interior da
provincia de Lugo.
Manolo describe primeiro os trazos da súa enfermidade. É un megalómano, delirante con
interpretacións delirantes sobre si mesmo. Xoga coa idea de ser o Rei Arturo ou Xesucristo. Fala moito.
É narcisista oscilando non obstante cara á auto-denigración. Pasa de ser un ser marxinal e marabilloso,
no seu discurso, a considerarse inferior e merecedor de castigos. Acode á consulta con varios escritos
nos que describe os seus delirios. Un deles é un soneto que Manolo le ao público. Trala lectura indica o
alto grao de racionalización da súa propia doenza.
A continuación Manolo expón a grandes trazos a estrutura da familia. A súa nai é o centro do núcleo
familiar, valorada positivamente polo seu fillo. O seu pai foi un alcohólico con esixencias desorbitadas
para os seus fillos. O seu irmán maior foi un político, un triunfador. Foise a Madrid, pero apareceu en
Bucarest internado por unha crise psicótica dexenerativa. Hoxe en día está en estado vexetativo baixo os
coidados da nai no pobo na Casa familiar. Ten outra irmá menor que non presentou (por agora) síntomas
psiquiátricos de ningún tipo.
Tras esta exposición superficial dos trazos e familia de Emilio, Manolo propón un diagnóstico: é un
Psicótico. E apunta tamén unha terapia: terapia analítica. Para fundamentar o seu diagnóstico follea un
par de veces a Historia remitida dende Rebullón. Pasa entón a describir a entrevista. Vén remitido polo
médico de cabeceira co que parece manter unha boa relación. No inicio da entrevista Emilio formúlalle
o problema de continuar ou non coa súa baixa laboral. Manolo esténdelle un parte de continuación de
baixa. Resolto o problema, di Manolo, comezan a falar doutros temas. Emilio é un psicótico cun pai sen
apenas valor pero cun tío materno que personifica a suma perfección. Este último cumpre a función de
ser a “lei do pai” 747 .
Manolo subraya que as súas crises coinciden coas oposicións porque se aprobase, tería que
converterse definitivamente en adulto responsable da familia (aínda que nunca esixironlle nada neste
746 Hospital psiquiátrico na provincia de Pontevedra
747 Toda a exposición de Manuel está repleta de vocabulario da psicanálise lacaniano. "Lei do pai" designa, simplificando moito, a transmisión
da "prohibición" do incesto do pai ao seu fillo. Lacan 1968, 1979; Bowie 1991.
~ 186 ~