Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

que ao deixar periodicamente a medicación empeora. Ante a pregunta de Marco sobre que facer,
Mauricio responde: “actuar á galega”. Entregarlle un informe ao pai por se quere presentalo ao médico
de cabeceira. Desta forma parece que a Unidade emitiu un xuízo e respóndelle afirmativamente pero con
cautela a demanda encuberta do pai.
Mauricio pecha a sesión pedíndolle a un dos rotatorios que complete unha Historia sobre unha
Demencia senil da que falaron a semana pasada. “Para practicar”, dille, “redacta tamén un informe que
logo revisocho eu”.
Outubro 1992: Centro de saúde de Río 728 .
Atopámonos na Unidade ás oito e media da mañá: Mauricio, Marco e Marta (a enfermeira).
Compartimos o coche de Marta durante un traxecto de media hora ata o Centro de Saúde no núcleo
urbano de Río. A maior parte do traxecto imos en silencio. Ao anaco Mauricio fala con Marta sobre
algunha coñecida que poida escribir un artigo para unha revista de psiquiatría sobre enfermaría na
práctica rural. Ao chegar ao Centro de Saúde sobre as nove Mauricio entrégame unha bata branco e un
fonendoscopio. Asígname o papel do seu axudante: debo facer entrar aos pacientes que esperan na sala e
encher algunhas receitas. Indícame que se se trata dalgunha “terapia” me pedirá que saia fóra. Aos
pacientes preséntame polo meu nome como un colega. A medida que transcorre a mañá esquécelle esta
presentación, especialmente coas persoas maiores que xa o coñecen.
Durante a mañá os pacientes previamente citados van pasando a velocidade crecente. Mauricio
apúntame que parece unha mañá apertada. Primeiro comentamos os casos antes de facelos pasar, coa
historia na súa carpeta sobre a mesa instalámonos nunha mesa nun cuarto cun letreiro de “Sala de
reunións”. Pouco a pouco non nos dá tempo a un comentario previo e os pacientes van entrando en
rápida sucesión un detrás doutro. Gravo algunhas das consultas cunha gravadora oculta debaixo da
mesa. Nalgúns dos casos Mauricio indícame antes que desconecte a gravación, fágoo sen preguntas. Ao
rematar cada consulta dálles unha pequena tarxeta de cartón para que arranxen a seguinte cita coa
enfermeira ao saír.
Uns días antes Mauricio explicábame como funcionan as visitas aos municipios fora da cidade onde a
Unidade ten a súa poboación de usuarios desprazados. Dende a Unidade tiveron que negociar un espazo
coas respectivas xerencias dos Centros de Saúde e os Concellos. Entre as obrigas da Unidade non está
legalmente a de desprazarse. Os pacientes son os que tradicionalmente deben desprazarse para consultas
cos especialistas médicos, xeralmente ás cidades. A administración non prevé polo tanto un espazo
horario nin físico para estas visitas semanais, salvo o da propia unidade na cidade. Tras unha longa
negociación, acordaron desprazarse eles e non os pacientes como fan en tódalas outras especialidades
médicas para as que existe especialista designado en cada municipio. Acoden os martes a Río e os xoves
a Argo.
En Río asisten o psiquiatra, o psicólogo e a enfermeira. En Argo o encargado do teléfono do centro
de saúde fai as funcións de Marta, citando os pacientes, preparando as historias de cada día e
728 Nome ficticio.
~ 162 ~