Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

formular este mesmo problema. Este ano acrecentouse debido a un atraso no diñeiro de Suíza. Ese atraso
angustioulle moito e comezou mal o curso. Non ten ningunha relación sexual. Marco formula se non
pode ser un “Trastorno adaptativo” debido á “dinámica do desexo obxectivo”. Miro e Mauricio
respóndenlle rapidamente cun non. Non pode ser debido á idade, se miraras o DSM, dille, saberíalo.
Dille Mauricio con ironía para engadir inmediatamente: “Esqueciches preguntar: ¿a que atribúe o
individuo o seu malestar? Ao contestar obterías a hipótese subxectiva do paciente, logrando ao mesmo
tempo que fale de si mesmo”.
O segundo caso presentado por Miro é dunha estudante asturiana de 22 anos de cuarto de Farmacia.
Está deprimida, chorando constantemente durante a primeira entrevista. Intercambian Mauricio, Marco e
Miro distintos puntos de vista sobre o papel distante que debe telo médico para favorecer que o paciente
se abra. A posición do médico, di Mauricio, ten que ser calquera con tal de que se adapte ás
circunstancias e provoque a apertura do paciente. Miro continúa entón coa súa exposición. Os pais da
usuaria están divorciados. O pai ten un diagnóstico de esquizofrenia. A súa nai está xubilada cunha
pensión. Miro apunta que deulle a impresión de temer tódalas vías de escape que foronselle ofrecendo.
Mauricio sinálalle que hai que ter coidado coa busca de causas. Moitas veces o psiquiatra coas súas
inquisicións estalle trasmitindo normas de conduta ao paciente. Mauricio fai referencia entón ás
preguntas pola sexualidade do caso. Dille tamén que o concepto de depresión pode ser un artefacto
perfecto para establecer un diálogo con ela, completar a historia e se formar unha imaxe máis completa.
Marco toma a palabra. Fala primeiro dun caso anterior: unha rapaza de vinte e dous anos cunha
Depresión polos seus malos resultados cunha materia na carreira. Non pode aprobar tampouco o carné
de conducir, e dado que o seu irmán intentou suicidarse en varias ocasións, acode á USM1 para previr.
A nai preséntase coa rapaza na consulta. Mauricio formúlalle entón: “¿Quen fai a demanda?”. Marco
responde dicindo que parece presentar escasa tolerancia a frustración. Di que continuará sen diagnóstico.
Responde pouco despois á pregunta anterior sinalando que deixará a “porta aberta” tanto á filla polas
súas queixas de depresión, como á nai polo temor ao suicidio da súa filla.
A médica do rotatorio comeza a expoñer o seu caso trala pregunta directa de Mauricio: “¡Cóntame!”.
Trátase dunha muller de Río de sesenta e dous anos. Vive nun núcleo rural, é viúva recente. Mauricio
interrómpea afirmando: “Sabía que ías picar”. Tal e como comezas a exposición deste caso, dille, vas
directa ao seu psiquiatrización. A usuaria xamais, argumenta Mauricio, considerou a súa visita ao centro
médico como un problema psiquiátrico. A partir deste momento será el quen expoña o caso, presentado
o xoves pasado no Hospital Clínico nunha sesión clínica conxunta de varias USM1.
A muller non pediu consulta con psiquiatría, subliña Mauricio. O endócrino remítea a psiquiatría. É
diabética, necesita picarse dende a morte do marido. Esta era unha figura relevante no pobo: repartía as
“partixas”. Mauricio di que ao morrer o seu marido ela reclama, coa somatización, o mesmo “poder-
prestixio” do seu cónxuxe. O seu fillo non parece facelle moito caso tras sete meses de loito. Ela asume
coas súas queixas e enfermidade, en pleno sentido, o seu rol de viúva. O endócrino, quitando de enriba o
problema, sinala Mauricio, “psiquiatriza” o seu caso. Remíteo ao servizo de psiquiatría semanal do
Centro médico para que continúe, di Mauricio, o “proceso de fabricación da loucura”. Tras unha breve
~ 160 ~