Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

Na hoxe Capital de Galicia, Santiago, existía ademais
unha Consulta externa ao Hospital Clínico Universitario
ligado á Cátedra de Psiquiatría (creada nos anos setenta). Por
esta Cátedra pasaron varios psiquiatras sen permanecer máis
de dous anos nela ata a toma de posesión de Antonio
Rodríguez López. Nos anos setenta cinco catedráticos
distintos tomaron posesión e marcharon 667 . Antonio Rodríguez
conseguiu crear e manter unha Unidade de Hospitalización
Psiquiátrica nos anos oitenta. Primeiro no antigo edificio do Hospital no centro urbano. Despois, co
traslado ás novas instalacións do CHUS (Complexo Hospitalario Universitario de Santiago) aos
arredores da cidade, no Hospital Gil Casares.
No ano 1969 a Deputación Provincial de A Coruña comprar Conxo ao Consorcio do Bispado de
Santiago de Compostela. O Cardeal Quiroga Palacios vende Conxo por uns 50 millóns de pesetas que se
reparten principalmente as familias capitalistas santiaguesas 668 . O número de internos sobe
espectacularmente ata 1972, no que se inicia unha reforma de inspiración comunitaria e se inicia a
“Transición psiquiátrica” Galicia. En 1974 suprímese o PANAP e para substituilo créase unha
institución de curta duración: a Administración Institucional da Sanidade Nacional (AISNA).
A psiquiatría privada en Galicia.
Non se pode entender a complexidade da administración sanitaria galega sen a existencia da
psiquiatría privada. Durante o século XIX os médicos de familia ocúpanse de tódolos asuntos cínicos
que puidesen xurdir, incluídas as incidencias que hoxe denominariamos psiquiátricas. No século XX
comezan a aparecer Consultas privadas de tódalas especialidades ao tempo que xermolan os seguros con
cotas dos traballadores.
A apertura de Sanatorios privados a partir dos anos corenta coincide coa difusión dos “novo
psicofármacos”. Villamil abre o Sanatorio San José en Vigo con José Rubira Fariña en 1939. Cabaleiro
Goás abre o Sanatorio Psiquiátrico do Perpetuo Socorro en Ourense en 1943. Dende 1933 aparece en
Santiago el Sanatorio Neuropático Dr Lois Asorey tras ser o seu director expulsado de Conxo ese
mesmo ano da Folga. En 1975 sumaban un total de 12 os Sanatorios psiquiátricos privados (Coruña 2,
Santiago 4, Vigo 3, Ourense 2, Ferrol 1) 669 .
Conflito en Conxo nos anos setenta 1972-: A nunca implantada psiquiatría de sector.
“...resulta aventurado manifestarse sobre a existencia ou non da enfermidade cando
existe unha marxinación que impide velo problema con obxectividade. Penso que mentres
non desapareza a marxinación, non se pode opinar sobre o que é e como é esta
enfermidade” 670 .
667 Mauricio nas nosas charlas fala desta peregrinación di que foron: Bermejo, Obiols, García Salorio, Giner; sobre esta mesma temática como
algo crave en historia da asistencia psiquiátrica en Galicia: Martín (1: 10 e ss.), Mónica (1: 3), Manuel (2: 15), e Máximo (1); ademais de
González-García 1978: 89.
668 González 1977: 107.
669 González-García 1978: 84.
670 González 1977: 43.
~ 142 ~
Ilustración11 Paseo Conxo. Anos 70. Jimeno
(2006).