Orden social e loucura en Galicia - Repositorio Institucional da USC ...

Teoría do conflito.
“A sociedade é conflito, é cambio, é loita”. Esta frase resume a idea central desta corrente. O énfase
ponse no enfrontamento interno/externo a unha sociedade. Dende esta perspectiva a sociedade é un
continuo conflito entre grupos sociais en loita polo poder 537 . Os grupos poderosos explotan os menos
poderosos coa forza bruta, a economía e as ideas lexitimadoras da orde social. Coser 538 é quizais xunto
con Dahrendorf 539 , quen máis contribuíu dende posturas políticas contrapostas á semántica da socioloxía
desta perspectiva. Imos deternos un momento para ver como, neste modelo, a enfermidade é un fracaso
social na distribución dos recursos ou unha construcción ideolóxica.
Nos tres modelos analizados ata agora a énfase poñíase nun esforzo por comprender e describila
estrutura social, sen demasiada preocupación polo cambio e o conflito. A socioloxía de inspiración
marxista que representa este terceiro modelo mira a sociedade dende o conflito, dende o enfrontamento;
o cambio social é a idea seminal do imaxinario co que contribúe á socioloxía. K. Marx entendeu xa no
século XIX a sociedade como loita. A historia é historia social do enfrontamento entre clases polos
recursos. As ideas dunha sociedade, a súa ideoloxía, son para Marx, a lexitimación tranquilizadora da
explotación. Se os recursos son maioritariamente da minoría, a sociedade capitalista lexitima esa
distribución desigual como normal e xusta coa ideoloxía. As ideas sobre a enfermidade forman parte
desa ideoloxía.
Xa no século XX L. Coser (1913-2003) describiu as funcións sociais integradoras do conflito 540 . O
enfrontamento por bens, polo poder, polo status ou polos recursos escasos é conflito social e procede da
estrutura social. Coser 541 describiulas funcións integradoras deste conflito: o conflito define, delimita e
cohesiona a sociedade. R. Dahrendorf (1929-) centrau o conflito no poder, sendo a loita entre os grupos
que dan ordes fronte aqueles que as obedecen, a clave da súa análise 542 das sociedades industriais
avanzadas. De inspiración económica a clave está para Dahrendorf nos recursos escasos, a súa visión do
conflito connótao como desexable para mantela diversidade económica 543 .
A socioloxía da EM: a enfermidade mental da sociedade.
Estes catro paradigmas descritos dominaron a imaxinación dos sociólogos ao longo da historia da
disciplina. Unha combinatoria das distincións detalladas atópase en tódolos manuais existentes de
socioloxía médica en xeral 544 , e de socioloxía médica da EMG en particular 545 . Sempre influídos pola
moda vixente en cada época dentro do sistema médico e a psiquiatría, e por suposto, pola historia da
eleccións persoais dos seus defensores. Como exemplo disto poderiamos tomar as obras de Bastide ou
de Deveroux, xa analizadas, que nos anos sesenta e setenta propugnaron unha socioloxía médica
inspirada na socioloxía do conflito e na psicanálise, con influencia das pretensións da antropoloxía. Máis
537 Hegel e Marx son por suposto as dúas referencias clásicas que nutren este modelo.
538 Coser 1961, 1970.
539 Dahrendorf 1962, 1963, 1975, 1979, 1993, 2007.
540 Coser 1961.
541 Inspirado nas ideas xa analizadas de Simmel (1968).
542 Dahrendorf 1979.
543 Dahrendorf e A. Giddens coa súa terceira vía (1982, 2001) convertéronse en asesores do goberno británico: a socioloxía é sempre da
comunicación social, nestes dous casos a comunicación é directa e explícita.
544 Véxase como exemplo a obra de Phil Brown (2000) e as súas subseguintes reedicións como manuais de ensino universitario).
545 Prior 1993; Horwitz 2002; Horwitz-Scheid 1999; Gallagher 1995; Cockerham 1996; Pilgrim-Rogers 1999; Tausig-Michello-Subedi 1999.
~ 115 ~