pdf - Consello da Avogacía Galega

Xa dunha forma expresa a Lei orgánica 15/2003, do 23 de novembro, introduciu un novo
inciso no artigo 46 do Código Penal, referido á inhabilitación especial do exercicio da
patria potestade, permitíndolle ao xuíz ou tribunal, no suposto de que adopte a aplicación
desta pena, estender a súa aplicación non só ao menor que puidera ter sido o suxeito
pasivo do delito axuizado, senón aos demais menores ou incapacitados que se encontren
a cargo seu; previsión legal que veu a considerar, tal e como se expuxo en páxinas
anteriores, que o desenvolvemento persoal e emocional das e dos menores é un interese
prioritario e que, en atención ás circunstancias do suposto axuizado, o xulgador deberá
valorar a posibilidade de adoptar a privación; interese prioritario do menor que queda
salvagardado na reforma ao prever que cando a conduta sexa cometida en presenza de
menores se producirá unha agravación dela.
Por último e para a súa aplicación nos supostos de homicidio, lesións, torturas e contra
a integridade moral, a nova redacción dada ao artigo 57.1 do Código Penal, no seu punto
2º, a teor da reforma operada pola Lei 15/2003, do 25 de novembro, establece que o xuíz
ou tribunal, xa non potestativamente, senón preceptivamente, imporá a pena de prohibición
de aproximación á vítima ou a aqueles dos seus familiares ou outras persoas que
determine o xuíz, quedando en suspenso o réxime de visitas, comunicación e estancia
respecto das fillas e dos fillos menores ata o total cumprimento da pena; modificación á
que se refire CONDE-PUMPIDO 212 sinalando que “a súa finalidade preventiva especial
de tutela á vítima é a que permitiu recentemente realzar o relevo destas sancións pola
súa efectividade nos casos de maltrato familiar”. 213
natureza, adopción ou afinidade, propios ou do cónxuxe ou convivente, ou sobre os menores ou incapaces
que con el convivan ou que estean suxeitos á potestade, tutela, curatela, acollemento ou garda
de feito do cónxuxe ou convivente, ou sobre persoa amparada en calquera outra relación pola que se
encontre integrada no núcleo da súa convivencia familiar, así como sobre as persoas que pola súa
especial vulnerabilidade se encontran sometidas a custodia ou garda en centros públicos ou privados,
será castigado coa pena de prisión de seis meses a tres anos, privación do dereito a ter e portar armas
e, de ser o caso, cando o xuíz ou tribunal o estime adecuado ao interese do menor ou incapaz, inhabilitación
especial para o exercicio da patria potestade, tutela, curatela, garda ou acollemento por
tempo dun a cinco anos, sen prexuízo das penas que puidesen corresponder aos delitos ou faltas en
que se concretasen os actos de violencia física ou psíquica”. De conformidade coa disposición final
sétima, esta modificación entrará en vigor o 29 de xuño de 2005.
212 Conde-Pumpido Ferreiro, C.: Código Penal comentado, Bosch, Barcelona, 2004, p. 244. Á devandita
pena refírese tamén M. J. Benítez Jiménez: Violencia contra la mujer en el ámbito familiar. Cambios
sociales y legislativos, Edisofer, Madrid, 2004, p. 144. O artigo 57,1.
213 A Lei 15/2003, do 25 de novembro, pola que se modifica a Lei orgánica 10/1995, do 23 de novembro,
do Código Penal, prevé, a través da nova redacción do artigo 57, no seu número 2, que “ nos supostos
dos delitos mencionados no primeiro parágrafo do número 1 deste artigo (homicidio, aborto,
lesións....) cometidos contra quen sexa ou foi o cónxuxe, ou sobre a persoa que estea ou teña estado
ligada ao condenado por unha análoga relación de afectividade mesmo sen convivencia, ou sobre os
descendentes, ascendentes ou irmáns por natureza, adopción ou afinidade, propios ou do cónxuxe ou
convivente, ou sobre os menores ou incapaces que con el convivan ou que estean suxeitos á potestade
ou sobre persoa amparada en calquera outra relación pola que se encontre integrada no núcleo
da súa convivencia familiar, así como sobre as persoas que pola súa especial vulnerabilidade se
encontran sometidas a custodia ou garda en centros públicos ou privados acordarase, en todo caso,
a aplicación da pena prevista no número 2 do artigo 48 (prohibición de aproximación... suspensión do
réxime de visitas...) por un tempo que non excederá de dez anos se o delito fose grave ou de cinco se
fose menos grave...”.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
97