pdf - Consello da Avogacía Galega

90
2.C.2.- Utilización de armas
Outro dos datos do estudo que cómpre ter en conta é que a utilización de arma branca
ou obxecto punzante constitúe a modalidade máis frecuentemente empregada cando a
morte se produce entre cónxuxes, alcanzando a cifra dun sesenta e dous por cento dos
supostos; a arma de fogo é utilizada como medio de comisión no vinteoito por cento dos
restantes supostos. Pola contra, cando a morte se produce entre estraños, o índice de
utilización de arma branca ou obxecto punzante só alcanza a cifra do corenta e seis por
cento, e a de arma de fogo un vinte e tres por cento, o que nos permite concluír que,
cando o esposo ou compañeiro mata, non o fai utilizando soamente a suposta inferior
forza física das mulleres ou a distinta configuración biolóxica, á cal tradicionalmente se
lle asigna, de forma estereotipada, unha menor posibilidade de defensa ante unha agresión;
pola contra, os datos demostran que nun setenta por cento dos supostos a agresión
se leva a cabo a través de instrumentos que facilitan a acción comisiva, xa sexa
arma branca ou arma de fogo, o cal implica que, con independencia da posible diferenza
ou desigualdade no uso da forza entre ambos os suxeitos, a muller ve impedida a súa
defensa e acrecentada a súa vulnerabilidade ao ter que se enfrontar a unha situación en
que a agresión se ve reforzada pola utilización de tales instrumentos.
A esta cuestión referiuse CORCOY BIDASOLO 194 considerando que “a xurisprudencia
tratou de limitar o amplo marco de agravación que, en principio, parece que posibilita o
Código Penal no artigo 148.1º, ao referirse á utilización de obxectos ou formas perigosas.
Esta limitación é acorde co principio de intervención mínima, pero penso que tamén
neste punto en moitos casos é excesivamente restritiva”.
Non obstante, quen lexisla a través da reforma operada pola Lei orgánica 11/2003 prevé
o agravamento da pena nos supostos de violencia habitual do novo artigo 173.2 do
Código Penal, ou do delito de lesións leves ou ameazas previsto no artigo 153 do Código
Penal, no suposto de que se utilicen armas, impondo “en todo caso” a privación do dereito
á tenza e porte de armas, que, nos supostos do artigo 153 do Código Penal, pode chegar
a tres anos, e cando concorre a violencia habitual prevista no artigo 173.2 do Código
Penal pode chegar ata cinco anos. 195
2.C.3- Análise das penas impostas
O primeiro aspecto analizado radica en comprobar se, á hora de impor a pena, existe ou
non unha diferenza substancial entre os supostos en que se produce a morte entre cónxuxes
ou entre estraños. A conclusión á que chegan as autoras do estudo é que, cando
a morte se produce entre estraños, nun trinta e un por cento dos supostos se impuxo a
pena na metade superior; noutro trinta e un por cento impúxose na metade da extensión
e nun trinta e oito por cento, a pena mínima.
Pola contra, cando a morte se produce entre cónxuxes ou conviventes, e o autor da
morte é o esposo ou convivente, nun vinte e un por cento impúxose a pena na metade
superior, nun dezaoito por cento na metade da súa extensión e nun cincuenta e sete por
194 Corcoy Bidasolo, M.: “Delitos contra la integridad personal y contra la libertad: lesiones, amenazas y
coacciones” en La violencia en el ámbito familiar. Aspectos sociológicos y jurídicos, Consello Xeral do
Poder Xudicial, Madrid, 2001, p. 177.
195 Véxase Lei orgánica 11/2003, do 29 de setembro.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres