pdf - Consello da Avogacía Galega

nos se se lle deu desde o Ministerio Fiscal o debido cumprimento á ordenada reprensión
exemplar desta conduta” e a asunción do protagonismo na súa investigación. Se isto non
ocorreu, máis que por un consciente labor obstrucionista asentado nunha certa ideoloxía
machista, quizais se teña producido por falta de calado no tecido xudicial da gravidade
do problema, o que impediu atacar este con toda intensidade”. 182
O Consello Xeral do Poder Xudicial refírese a isto manifestando que da análise do estudo
elaborado polo Servizo de Inspección nos xulgados especializados en violencia
doméstica se desprende claramente a seguinte consecuencia: “a falta de inmediación
suficiente por parte do xuíz e do Ministerio Fiscal nas primeiras actuacións realizadas en
dependencias xudiciais nestes casos”. 183
Non obstante, a propia creación dos Servizos de Violencia Familiar en cada fiscalía, en
virtude da Circular 1/1998, á que xa se fixo referencia, e os datos relativos ao seu funcionamento,
permiten afirmar unha modificación substancial na perspectiva de actuación
do Ministerio Fiscal que tivo como consecuencia directa o aumento considerable do
número de procedementos en que consta cualificación acusatoria do ministerio público
e posterior sentenza condenatoria. 184
A diferente perspectiva pódese apreciar á vista das importantes decisións ditadas dentro
do ámbito de actuación da Fiscalía Xeral do Estado tras a aprobación das reformas
levadas a cabo polo lexislador en materia penal no pasado ano 2003 e 2004, con especial
atención da Lei de medidas de protección integral contra a violencia de xénero, 185
entre as que se encontran as instrucións ditadas aos membros da carreira fiscal nos
ámbitos de índole substantiva, orgánica ou procesual por parte do citado órgano. 186
182 Cerezo Domínguez, A. I.: El homicidio en la pareja: tratamiento criminológico, Tirant lo Blanch,
Valencia, 2000, p. 314. Tamén J. Moreno Berbejo recoñece expresamente a actitude sinalando “inadecuada
resposta a da xustiza, na maioría das ocasións, por inexistente, por lenta, por dispersa, por
estereotipada, por insensible. O maltrato preséntase ordinariamente a modo de espiral crecente de
violencia que, á parte outros factores, se alimenta ante a pasividade ou inadecuada resposta xudicial
ou, polo contrario, se pode atallar cunha decidida actuación da lei en protección das vítimas”. “La función
del Ministerio Fiscal en la persecución de los malos tratos” en La violencia en el ámbito familiar.
Aspectos sociológicos y jurídicos, Consello Xeral do Poder Xudicial, Madrid, 2001, p. 251.
183 Véxase apartado 5 B do Informe previo á Guía práctica de actuación contra la violencia doméstica,
Acordo do Pleno do Consello Xeral do Poder Xudicial do 21 de marzo de 2001, Madrid.
184 Véxase as memorias da Fiscalía Xeral do Estado correspondentes aos anos 2001, p. 328 e ss; 2002,
p. 360 e ss.; e 2003, p. 618 e ss. Cómpre destacar neste ámbito o contido do discurso do Fiscal Xeral
do Estado, C. Conde-Pumpido, na súa toma de posesión, no cal sitúa a problemática da violencia contra
as mulleres como a segunda prioridade do seu mandato tras o problema do terrorismo. Xornal La
Voz de Galicia, 28 de abril de 2004, p. 22.
185 Lei orgánica 1/2004, do 28 de decembro, de medidas de protección integral contra a violencia de xénero.
186 FISCALÍA XERAL DO ESTADO. Ademais da Circular 1/1998 “A intervención do Ministerio Fiscal na
persecución dos malos tratos” a que xa se fixo referencia con anterioridade, é preciso destacar a
Circular 3/2003 “Algunhas cuestións procesuais relacionadas coa Orde de Protección” e Circular
4/2003 “Novos instrumentos xurídicos na persecución da violencia doméstica”; Instrución 4/2004 acerca
de “A protección das vítimas e o reforzamento das medidas cautelares en relación cos delitos de
violencia doméstica”; Instrución 2/2005, do 2 de marzo, sobre a acreditación polo Ministerio Fiscal das
situacións de violencia de xénero.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
85