pdf - Consello da Avogacía Galega

82
Por último, a Comisión Mixta Congreso-Senado dos Dereitos da Muller, no seu Informe
do Relatorio sobre a erradicación da violencia doméstica, aborda nas súas conclusións
dúas cuestións distintas: en primeiro lugar, que as medidas cautelares son escasamente
aplicadas (conclusión 6.9); e, en segundo lugar, que aínda que a Lei orgánica 14/1999,
do 9 de xuño, de modificación do Código Penal en materia de protección ás vítimas de
malos tratos, se pode cualificar como un punto de inflexión extraordinariamente importante,
á vista da experiencia aplicativa desta nova normativa, considérase que estes instrumentos
necesitan o seu perfeccionamento (conclusión 6.3). 171
Non obstante, e aínda que a análise das cifras non contradí o contido das opinións vertidas
polas institucións ou asociacións a que se fixo referencia con anterioridade, é innegable
que a análise da estatística específica sobre a utilización das medidas cautelares
adoptadas pola vía do artigo 544 bis da Lei de axuizamento criminal, reflicte un significado
incremento progresivo na súa utilización. Así, a Memoria da Fiscalía Xeral do
Estado do ano 2003, que fornece datos correspondentes ao anterior ano xudicial, afirma
que no ano 1999 foron acordadas algunhas das prohibicións previstas no artigo 544 bis
da Lei de axuizamento criminal en 173 supostos; no ano 2000 a cifra elevouse a 592
supostos; a 834 no ano 2001, e no ano 2002 adoptáronse en 1350 supostos; todo o cal
pon de relevo un importante incremento na aplicación das medidas de protección ás vítimas.
172
2.B - A actuación do ministerio público na loita contra a violencia habitual.
Outra manifestación que permitiría acreditar que o principio de intervención mínima operou
de forma moito máis restritiva ante estas condutas delituosas, está constituída pola
posible inhibición do ministerio público ante a comisión de tales condutas, sobre todo
atendendo á gravidade das condutas, á súa reiteración e ao carácter de delitos públicos
ante os que nos encontramos, inhibición que ten sido criticada desde distintos sectores.
O Ministerio Fiscal foi tradicionalmente moi morno nas súas peticións relativas ás medidas
de protección ás vítimas, e os xuíces e tribunais foron historicamente moi reticentes
á hora de adoptaren a prisión provisional como medida cautelar nos supostos de violencia
contra as mulleres como medida de protección á vítima; porén, a realidade é, nalgúns
supostos, dramática e esíxese un cambio radical na dinámica de funcionamento daqueles
aos que lles corresponde velar pola integridade e a vida dos cidadáns e cidadás,
sobre todo cando o propio ordenamento xurídico así o prevé, e sen que isto implique que
vaia resultar lesionado o dereito a un proceso con todas as garantías. 173
171 Boletín Oficial de las Cortes Generales, VII Lexislatura, Informe de la Ponencia sobre la erradicación
de la violencia doméstica constituida en el seno de la Comisión Mixta de los Derechos de la Mujer, 4
de decembro de 2002, n.º 374, pp. 62-63.
172 Memoria da Fiscalía Xeral do Estado, Madrid, 2003, p. 625.
173 Como manifestou Delgado Martín, J., “a orde de protección supón un importante avance na tutela provisional
dos dereitos e intereses lexítimos das vítimas de violencia doméstica durante a tramitación do
proceso penal. Pero tamén supón un cambio cultural que afecta os propios fundamentos do sistema
procesual penal e esixe un importante esforzo interpretativo e de coordinación para garantir a súa
efectiva aplicación”. “La orden de protección a las víctimas de violencia doméstica” en Encuentros violencia
doméstica, Consello Xeral do Poder Xudicial, Madrid, 2004, p. 132.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres