pdf - Consello da Avogacía Galega

Quizais, e sobre todo en relación coas condutas que se examinan, chegase o momento
de intentar lograr un certo equilibrio e conexión entre os intereses xerais, cuxa representación
corresponde a toda a colectividade, e os intereses do suxeito que viu dalgunha
maneira lesionado o seu dereito, sobre todo porque é innegable que hoxe en día o
interese da colectividade neste ámbito cada día está máis próximo á vítima. En palabras
de Eser, “hai que preguntar se o desprazamento da vítima do dereito penal e procesual
que isto implica non foi xa demasiado lonxe”, 154 avogando, no que se refire ao concepto
de delito, e con isto tamén á concepción do inxusto, por deter a progresiva espiritualización
e abstracción que conduce ao entendemento destes como ataques ao ordenamento
xurídico como tal e á correspondente desindividualización do concepto de ben xurídico.
O devandito autor considera que resulta hoxe plenamente aplicable a afirmación feita
por Sessar, segundo o cal “a vítima desapareceu de modo practicamente completo
detrás do ben xurídico”.
Respectar o principio básico segundo o cal a comisión dun feito delituoso implica moito
máis que a lesión dun dereito ao suxeito pasivo do delito pode ser perfectamente conciliable
coa consideración e o respecto aos intereses individuais da persoa que viu lesionado,
ás veces profundamente, o seu dereito.
2.- Fase de interpretación e aplicación das normas penais
A doutrina penal é practicamente unánime, hoxe en día, á hora de manifestar que o principio
de intervención mínima xa non ten ocasión de entrar en xogo ante a grave problemática
da violencia contra as mulleres, tal e como o considerou o lexislador de 1989 e
as posteriores modificacións que se teñen operado ata os nosos días. 155 Porén, haberá
que se preguntar se esa unanimidade non quebra ao analizar se o principio de intervención
mínima desempeñou un importante papel nas outras dúas fases onde cabe a súa
153 M. Corcoy Bidasolo tamén cualificou de extremada a aplicación dos principios de intervención mínima
e do principio in dubio pro reo no xulgamento da violencia no fogar. Véxase Corcoy Bidasolo, M.:
“Delitos contra la integridad personal y contra la libertad: lesiones, amenazas y coacciones” en La violencia
en el ámbito familiar. Aspectos sociológicos y jurídicos, Consello Xeral do Poder Xudicial,
Madrid, 2001, p. 164.
154 Eser, A.: Sobre la exaltación del bien jurídico a costa de la víctima Universidade Externado de
Colombia, Bogotá, 1998, p. 39.
155 Non obstante, as referencias á necesidade de non perder de vista a vixencia do principio de intervención
mínima son constantes nos distintos autores á hora de analizar a problemática da violencia entre
persoas unidas por unha relación de afectividade, incluso naqueles supostos en que se valora positivamente
as reformas efectuadas por quen lexisla destinadas a lograr unha mellor aplicación do tipo,
con referencias explícitas ao acerto da ampliación dos supostos de intervención penal ao introducir a
violencia psíquica como conduta típica. O Código Penal de 1995 incorporou aos ascendentes que no
artigo 425 do Código Penal de 1973 estaban exentos de protección, e elevou considerablemente a
pena. Así mesmo, a reforma do Código Penal e da Lei de axuizamento criminal operada pola Lei orgánica
14/1999, do 9 de xuño, en materia de protección ás vítimas de malos tratos, constitúe a demostración
do desexo de quen lexisla de reforzar o camiño para combater a grave problemática, utilizando
o instrumento penal. Véxase Morillas Cueva, L.: “Maltrato a familiares y personas ligadas al autor
por vínculos afectivos” en El Código Penal de 1995, cinco años después. Jornadas de derecho penal,
Universidad de Córdoba, 2002, p. 25.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
77