pdf - Consello da Avogacía Galega

e a discapacidade, mesmo cando son conceptos diferentes, cando afectan a unha muller,
nunha porcentaxe moi elevada de supostos encamíñaa á supervivencia a través das
prestacións de carácter asistencial, o que permite interrogarse sobre as especiais dificultades
á hora de acceder ao mercado de traballo daquelas mulleres que se encontran
afectadas dunha dobre desigualdade: muller e discapacitada. 120
As mulleres que non son nais, que teñen que recordarse a si mesmas que a experiencia
da maternidade non esgota, nin moito menos, a cantidade de vivencias e anhelos
que habitan no corpo e na mente das mulleres. Mulleres consideradas incompletas,
inacabadas, ás que se exclúe porque non cumpriron “o mandato social intocable”. 121
As mulleres sen teito, que non forman parte das estatísticas fiables, nin das cifras oficiais,
porque o que non ten un domicilio é como se non existise; mulleres invisibles para
unha sociedade que sempre busca un “culpable”, que ignora a corresponsabilidade
social nos fenómenos de exclusión das mulleres, e que fronte á necesaria solidariedade
social busca escusas baseadas en facer a propia vítima culpable das súas desgrazas. 122
120 Para a Lei de integración social dos minusválidos, Lei 13/1982, para ter dereito ao subsidio de garantía
de ingresos mínimos non se require ter cotizado porque non se require ter traballado. Polo tanto, o
diminuído na súa capacidade física, psíquica ou sensorial, para a súa completa realización persoal e
a súa total integración social, así como os diminuídos profundos para a asistencia e tutela necesarias
(artigos 1 e 7 da Lei 13/1982), nada terán que ver cos incapacitados ou inválidos das prestacións contributivas
do sistema: artigo 21 da citada lei. No ano 1999 había en España 3.528.222 persoas incapacitadas
de ambos os sexos, das cales o 58,25% eran mulleres. En canto ás persoas que obtiveron
o certificado de minusvalía, alcanzaban a cifra de 1.086.837, das cales o 43,32% eran mulleres. Non
obstante, as persoas beneficiarias das prestacións LISMI eran 120.369, e o 80,28% delas eran mulleres.
No ano 2003 houbo 79.665 persoas beneficiarias das prestacións da LISMI; no 81,02% dos
supostos eran mulleres. As cifras están extraídas de http://www.mtas.es e a fonte de elaboración procede
da Enquisa sobre discapacidades, deficiencias e estados de saúde INE.
121 Véxase Marcela Lagarde: Género y feminismo. Desarrollo humano y democracia, Editorial horas y
horas, Madrid, 1996, p. 60. “No centro da vida de cada muller non se encontra o seu EU, aí están asentados
os outros. As enerxías vitais de cada muller deben destinarse a satisfacer as necesidades vitais
e os desexos dos outros, o seu traballo, os seus pensamentos e a súa afectividade cumpren con esa
disposición. Ese é o núcleo firme do cautiverio e fundamento da ausencia de liberdade xenérica das
mulleres”.
122 Para Cabrera Cabrera, J.: La acción social con personas sin hogar en España, Universidad Pontificia
Comillas ICAI-ICADE, Cáritas, Madrid 2000, pp. 134-136: “As mulleres veñen representar na actualidade
entre un 15 e un 16% das PSH (persoas sen fogar). Este lixeiro incremento pódese deber tanto
a unha maior participación das mulleres nos procesos de exclusión residencial como a unha mellora
dos sistemas de detección empregados durante a recollida de datos... En todo caso, xa sexa porque,
de feito, a presenza de mulleres vaia aumentando ou porque se vaia reducindo a súa invisibilidade, e
se acepta a cifra de 9.000 persoas sen fogar atendidas nun día por termo medio, a cifra de mulleres
sen fogar estaría en 1.400 persoas, ás que habería que sumar as que non se encontran atendidas, co
que non sería esaxerado falar de entre 2.000 e 2.500 mulleres sen fogar en España nun día por termo
medio, e en canto ao grao de accesibilidade para as mulleres sen fogar, as mulleres sen fogar acceden
a menos servizos que os homes; cando o consegue, é acollida por períodos de tempo máis curtos
e recibe unha atención máis superficial centrada na subsistencia material e non tanto orientada
cara á inserción”.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
63