pdf - Consello da Avogacía Galega

As mulleres coidadoras dos fillos e fillas, dos esposos e compañeiros, dos anciáns, dos
enfermos, que realizan o seu traballo no espazo privado, sen apoio, sen horario, con dispoñibilidade
as 24 horas ao día, sen descanso semanal nin tampouco vacacións, sen
límite temporal, xa que se realiza de por vida, sen remuneración; e carecen do recoñecemento
xurídico laboral que permita legalmente a súa constancia, así como o acceso a
prestacións como maternidade, incapacidade ou xubilación, entre outras, como se dunha
obriga de xénero se tratase. 113
As nais apartadas dos seus fillos e fillas por graves deficiencias económicas e sen
apoio para atendelos, que ven como a sociedade do benestar as somete ao sufrimento
de entregar os seus menores en institucións públicas, sociedade que ignora que o vínculo
das nais cos seus fillos é algo insubstituíble. 114
As mulleres maiores que viviron a desolación, o medo, a fame, as penalidades, o exilio,
a morte dos seus seres máis queridos. Mulleres que viviron marcadas pola discriminación.
Mulleres que viviron no silencio. Mulleres que coñecen a inxustiza e se lles revela,
ao medraren ao mesmo tempo que as súas fillas, que merecerían algo mellor. O principio
de solidariedade social esixe concibir un mecanismo de cerramento no sistema
xeral de protección social, un sistema que consolide a idea do dereito dos cidadáns e
cidadás pertencentes á “sociedade do benestar”, a unha prestación económica de garantía,
a unha RENDA BÁSICA DE GARANTÍA, concibida de forma diferente aos acoutados
dispositivos xa existentes de ingresos mínimos, con carácter universalista, carácter non
continxencial das situacións de necesidade potencialmente protexidas. 115
As mulleres viúvas, que afrontan unha vida en soidade despois de perderen unha parte
valiosa de si mesmas. Mulleres que se encontran, tras anos de convivencia, coa imposibilidade
de facer fronte economicamente a unha vida digna. Mulleres cuxa capacidade
económica é inxusta e degradante, e incompatible co malgasto dunha sociedade á que
lle custa mirar para o que queda detrás, e que vincula a protección social aos vínculos
familiares como persoa dependente, ignorando que moitas desas mulleres se viron impelidas
a interromper a súa propia carreira profesional para levar a cabo o coidado doutras
persoas, prescindindo en definitiva da súa condición de individuos. No camiño cara á
individualización dos dereitos sociais aínda estamos lonxe do establecemento do dereito
a unha pensión directa. 116
113 Coa excepción dalgúns intentos frustrados de recoñecemento xurídico do labor que realizan as amas
de casa, os poderes públicos non recoñeceron xuridicamente o traballo que desempeñan nos fogares
españois as amas de casa, sendo de aplicación o previsto no artigo 1.3 do estatuto dos traballadores,
que establece que “están excluídos do seu ámbito os traballos familiares, salvo que se demostre a condición
de asalariado dos que o leven a cabo”. Véxase ao respecto Alonso Rodríguez, E. e outras:
“Consideraciones jurídicas en torno al trabajo en el hogar. Un estudio laboral, civil y fiscal” en La Ley,
ano XXIV, n.º 5880, 28 de outubro de 2003, p. 1.
114 O apartado 1 do artigo 43 do Decreto 42/2000, do 7 de xaneiro, polo que se refunde a normativa reguladora
vixente en materia de familia, infancia e adolescencia de Galicia DOG do 6 de marzo, regula
a asunción da garda dos menores, establecendo que “cando os pais ou titores, por circunstancias graves,
non poidan coidar o menor, poderán solicitar da delegación provincial competente que asuma a
garda polo tempo necesario”.
115 Véxase Indicadores para el estudio de la exclusión social en España desde la Perspectiva de Género,
Instituto da Muller, Madrid, 2004, p. 15.
116 Véxase Villota, P. e Ferrari, I.: La individualización de los derechos fiscales y sociales en España: un
modelo alternativo, Instituto da Muller, Madrid, 2000, páx. 208. Véxase Pérez Ortiz, L.: Envejecer en
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
61