pdf - Consello da Avogacía Galega

En canto ao ámbito do ordenamento xurídico comunitario, é a través da Decisión do
Consello 95/593/CEE, do 22 de decembro de 1995, relativa a un programa de acción
comunitaria a medio prazo para a igualdade de oportunidades entre homes e mulleres
(1996-2000), cando se introduce esta dimensión de xénero ao establecer o seu artigo 2:
“Principio da integración da dimensión da igualdade de oportunidades entre homes e
mulleres en todas as políticas e accións (mainstreaming): o programa ten como fin promover
a integración da dimensión da igualdade de oportunidades entre homes e mulleres
na elaboración, execución e seguimento de todas as políticas e accións da Unión Europea
e dos estados membros, dentro do respecto das súas competencias respectivas.” 102
Froito da decisión anterior, o cuarto Programa de acción comunitario para a igualdade de
oportunidades de homes e mulleres (1996-2000) establece unha serie de obxectivos,
entre os cales o obxectivo 5º está destinado á “realización do exercicio dos dereitos das
mulleres a través da garantía da aplicación da lexislación comunitaria, da difusión da
información sobre a igualdade de oportunidades, e do fomento da dignidade de mulleres
e homes no lugar de traballo e na sociedade”, tendo sido os ámbitos prioritarios para o
logro de tal obxectivo aqueles en que a dignidade de homes e mulleres se ve socavada
por abusos relacionados co emprego ilegal, o tráfico transfronteirizo de seres humanos
e outras formas de explotación e abuso. 103
Como vemos, a igualdade de trato e a tutela antidiscriminatoria convertérase nun obxectivo
claro da integración europea con consecuencias importantes nos dereitos nacionais,
que se viron obrigados a levar a cabo profundas modificacións para asegurar unha igualdade
efectiva de trato, en adaptación a ese impulso europeo, pero cuxo ámbito de actuación
foi o do marco do dereito do traballo e da seguridade social.
Non obstante, é o Tratado de Amsterdam do 2 outubro de 1997 o que recolle o “principio
de transversalidade”, ou tratamento transversal do principio de igualdade, en toda a súa
extensión ao establecer no número 2º do seu artigo 3 que “en todas as accións recollidas
no presente artigo, a Comunidade fixarase o obxectivo de eliminar as desigualdades
entre o home e a muller e promover a súa igualdade”.
Posteriormente, a proclamación solemne polo Parlamento, o Consello e a Comisión da
Carta dos Dereitos Fundamentais da Unión Europea, con ocasión do Cumio Europeo
que tivo lugar en Niza, supuxo un avance máis na consecución da igualdade respecto do
Tratado de Amsterdam. 104
O reforzo, por tanto, da igualdade de xénero alén do ámbito de actuación do estritamente
social lévase a cabo a través da introdución da perspectiva de xénero dunha forma
efectiva e visible en todas as políticas comunitarias. Como afirma Rodríguez Piñeiro, “o
Tratado de Amsterdam integra a transversalidade ou mainstreaming non só como técnica
ou método, senón como principio vinculante, que lles impón aos países comunitarios
un «dobre enfoque» das políticas, incorporar en todas elas a dimensión da igualdade. No
102 DECISIÓN 95/593/CE, Normativa comunitaria en materia de igualdad de trato, n.º 14, Instituto da
Muller, Madrid, 1999, p. 142.
103 Cuarto Programa de Acción Comunitario para la Igualdad de Oportunidades entre Hombres y Mujeres
(1996-2000), Instituto da Muller, Madrid, 2000, p. 51.
104 Carta dos Dereitos Fundamentais da Unión Europea (2000/C 364/01). DOCEC do 18 de decembro,
artigo 23.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
57