pdf - Consello da Avogacía Galega

22
Xustiza de facer fronte a esas condutas, incluso naqueles supostos nos que as gravísimas
consecuencias foran advertidas polas vítimas e a pouca eficacia das reformas lexislativas
operadas. En definitiva, a alarma social non se debe tanto á sucesión de feitos
delituosos producidos nos últimos anos, como á ineficacia do sistema para evitalas ou,
se é o caso, sancionalas.
No 2005 morreron en España neste ano 62 mulleres, 1 en Galicia, a mans das súas parellas
ou ex-parellas; en 2004 a cifra ascendeu a 72; en 2003 faleceron 71; 54 no ano 2002;
50 no ano 2001; todo iso segundo os datos ofrecidos polo Instituto da Muller, Ministerio
de Traballo e Asuntos Sociais, e sen deternos na “guerra de cifras” entre as distintas institucións
e as asociacións que traballan nesta materia, integradas na Rede de
Organizacións Feministas contra a Violencia de Xénero, así como o Consello Xeral do
Poder Xudicial. 15
Quizais fose máis adecuado utilizar o termo femicidio ou feminicidio para referirnos á
acción de matar unha muller coa que existiron vínculos afectivos, e distinguila expresamente
do modelo xenérico ao que responde o Código Penal español, que tipifica como
homicidio a acción de matar a outro, e como asasinato cando na acción concorra aleivosía,
prezo, recompensa ou promesa, ou, de ser o caso, asañamento. Se ben os xuíces
e tribunais teñen a facultade de aplicar a circunstancia mixta de parentesco co fin de
agravar a pena, o recoñecemento expreso desta conduta delituosa a través dun neoloxismo
propio permitiría delimitar a súa propia especificidade e os seus caracteres delimitadores
e definitorios diferentes do homicidio, sen que iso implique necesariamente
unha pena máis agravada, pero si a consideración expresa de que a sociedade e, de ser
o caso, os textos penais se enfrontan a unha problemática diferente. 16
O Consello Xeral do Poder Xudicial, a través do Informe sobre falecementos por violencia
doméstica, delimita os supostos obxecto de investigación no ano 2001 a 70, nos que
faleceron 77 persoas, pois en 4 supostos morreu máis dunha vítima; en relación co ano
15 Fonte: elaboración do Instituto da Muller a partir de datos facilitados polo Ministerio do Interior e de
notas de prensa. Nas Comunidades Autónomas de Euskadi e Cataluña, contabilizábanse os casos
que quedaban baixo a competencia da Policía Nacional e a Guardia Civil, quedando sen cuantificar os
que eran competencia da Ertxantxa e dos Mosso d´Squadra. Segundo o Instituto da Muller, inclúense
aqueles casos en que o agresor é o cónxuxe, ex-cónxuxe, compañeiro sentimental, ex-compañeiro
sentimental, noivo ou ex-noivo. Tamén se inclúen aqueles nos que existe unha analoxía evidente cos
descritos, a pesar de non existir vínculo matrimonial; por exemplo filla ou nai da compañeira sentimental,
e aqueles nos que a morte se produciu como consecuencia dunha agresión de xénero.
http://www.mtas. es /mujer /mujeres/cifras/violencia/index.htm. “Un de cada oito homicidios en España
en 1999 foi cometido por un cónxuxe, e un de cada catro, perpetrado por un familiar.” Retuerto, M.
vogal do CXPX. El País, 8 de xuño de 2001, páx. 38. Para a Red feminista contra la violencia hacia las
mujeres, o número de mulleres mortas ascendeu no ano 2005 a 85; http://www.redfeminista.org. Para
Amnistía Internacional: No hay excusa. Violencia de género en el ámbito familiar y protección de los
derechos humanos de las mujeres en España, 2002. http://www.a-i.es, páx. 69 “as autoridades deberán
conseguir información sobre as necesidades e demandas das mulleres que sofren violencia familiar
baixo metodoloxías adecuadas. Esta información será a base para deseñar políticas adecuadas”.
16 Véxanse os artigos 138, 139 e 23 do Código Penal. Consultada a Real Academia Española, manifestou
que «ningún dos termos, “femicidio” e “feminicidio”, foron de momento admitidos pola Academia».
10 de xaneiro de 2002. Porén, o termo estendeuse sobre todo en virtude da difusión no ámbito iberoamericano
das mortes de 300 mulleres e a desaparición de 450 nos últimos cinco anos en Ciudad
Juárez (México). Véxase http://www.mujeresdejuarez.org.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres