pdf - Consello da Avogacía Galega

20
a pesar de realizar as mesmas funcións, ou funcións de igual valor 8 ; cando se poñen
inconvenientes á hora de acceder ao mercado de traballo polo feito de ser nais 9 ; cando se
lles impide ás mulleres tomar decisións que afectan ao control reprodutivo do seu propio
corpo a través do establecemento de graves consecuencias de índole penal 10 ; cando a
sociedade, e en particular as mulleres, tivemos que aceptar convivir con mensaxes publicitarias
que tratan as mulleres ou incluso as nenas 11 como obxectos susceptibles de tráfico
sexual, ou en definitiva cando o índice de risco de ser vítima dalgunha actividade delituosa
que poida afectar á vida ou a integridade física é moito máis elevado respecto das
tiva, Madrid, Instituto da Muller, Madrid, 2001. Véxase Unión General de Trabajadores: Análisis y criterios
básicos para la igualdad salarial, Consuldis, Madrid, 2001, p. 23. Véxase tamén La discriminación
por razón de sexo en la negociación colectiva, Instituto da Muller, Madrid, 1997. Para UGT a porcentaxe
de diferenza salarial entre homes e mulleres correspondente ao ano 2003 elévase ao 30%.
http://www.ugt.es/Mujer/desi.html. Para o dito é moi significativo á hora de valorar esas diferenzas salariais
o feito de que un 30% dos fogares españois estean sostidos exclusivamente coa contribución económica
das mulleres.
8 O Tribunal Constitucional, abreviadamente TC, introduciu por primeira vez o concepto de discriminación
indirecta a través da Sentenza do Tribunal Constitucional, en adiante STC, 145/1991, do 1 de xullo, con
cita expresa da xurisprudencia do Tribunal de Xustiza da Unión Europea, que á súa vez o toma da xurisprudencia
do Tribunal Supremo norteamericano, Sentenza Griggs v. Duke Power Company de 1971. No
suposto obxecto de exame, as recorrentes en amparo son limpadoras dun hospital público (Gregorio
Marañón-Insalud), que pedían o mesmo salario que os peóns, pois viñan realizando igual traballo, e en
cambio percibían, segundo o convenio colectivo, inferior soldo. O Tribunal Constitucional outórgalles o
amparo por entender que eran vítimas tanto dunha discriminación directa (segundo o principio de “igual
retribución por traballo de igual valor”) como indirecta, que a sentenza define como: “Tratamentos formalmente
non discriminatorios dos que derivan, polas diferenzas fácticas que teñen lugar entre traballadores
de diverso sexo, consecuencias desiguais prexudiciais polo impacto diferenciador e desfavorable
que tratamentos formalmente iguais ou razoablemente desiguais teñen sobre os traballadores dun
e outro sexo a causa da diferenza sexual”. A Lei 33/2002, procedeu a modificar o artigo 28 do Texto
refundido da Lei do estatuto dos traballadores, aprobado polo Real decreto lexislativo 1/1995, do 24 de
marzo. O artigo 28 quedou redactado da seguinte forma: “Igualdade de remuneración por razón de
sexo: O empresario está obrigado a pagar pola prestación dun traballo de igual valor a mesma retribución,
satisfeita directa ou indirectamente, e calquera que sexa a natureza desta, salarial ou extrasalarial,
sen que poida producirse discriminación ningunha por razón de sexo en ningún dos elementos ou
condicións daquela”. Véxase a sentenza do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (Sala Sexta), do 11
de setembro de 2003, en materia de discriminación indirecta por razón de sexo relativa ao acordo marco
sobre o traballo a tempo parcial. http://www.curia.eu.int.
9 O Tribunal Constitucional veulle dispensando unha tutela particularmente intensa ao colectivo de
mulleres como grupo social ante a constatación da existencia de discriminacións directas por razón de
sexo en situacións nas que o embarazo se constituía como motivo de extinción do contrato de traballo.
Destacan dentro deste grupo a STC 166/1988, do 6 de setembro, na que o alto tribunal lle outorga
o amparo a unha empregada que alegaba que o seu contrato fora unilateralmente resolto polo
Insalud debido ao seu embarazo. Con posterioridade, a través da STC 173/1994, do 7 de xuño, o TC
estende máis alá o ámbito da tutela da traballadora grávida, reducindo á vez a potestade discrecional
empresarial de selección de persoal, xa que no caso, o empregador (Ministerio de Cultura) non despediu
a recorrente, senón que non lle renovou o contrato de traballo, que era temporal, a causa do
embarazo, cando resultou acreditado que fora obxecto de sucesivas renovacións.
10 O artigo 145.2 do vixente Código Penal establece: “A muller que produza o seu aborto ou consinta que
outra persoa llo cause, fóra dos casos permitidos pola lei, será castigada coa pena de prisión de seis
meses a un ano ou multa de seis a vintecatro meses”.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres