pdf - Consello da Avogacía Galega

148
derrubou. 339 Se a isto lle engadimos que maioritariamente as mulleres vítimas da violencia
habitual interiorizan a ruptura como un fracaso persoal na medida en que foron
socializadas na crenza de que o mantemento da paz familiar é connatural a elas, o conflito
interior agrávase substancialmente e a busca de solucións convértese nun medicamento
con graves efectos secundarios.
Un dos motivos principais que os expertos, dentro do ámbito da psiquiatría, esgrimiron
para que as mulleres que sofren unha grave problemática de violencia no fogar non rompan
a relación e continúen vivindo co agresor radica en que as mulleres “cren que os
seus fillos necesitan unha familia intacta”. 340
Desligar por tanto o concepto de “paz familiar” do obxecto de protección do tipo penal da
violencia é un presuposto ineludible, e así o considerou quen lexisla circunscribindo unicamente
a intervención punitiva á lesión grave de dereitos subxectivos con fundamento
no dereito civil de familia, con especial atención a aqueles membros desta que pola súa
condición (menores, incapaces) requiren unha especial tutela. 341
Aínda algúns consideran que a estabilidade emocional dos homes e das mulleres e a súa
realización persoal dependen da calidade de vida familiar, e esta última, á súa vez,
dunha familia no sentido tradicional do termo, ignorando que o dereito ao libre desenvolvemento
da personalidade é un dos piares e fundamentos da nosa orde política cuxa
garantía e exercicio vincula e compete aos poderes públicos, a teor do artigo 39 da
Constitución española, mesmo cando detrás da persoa non haxa unha familia; o contrario
supón perpetuar un sistema social que descansa nos sistemas informais, en definitiva
nas mulleres.
É máis, cada día é menor a intervención pública no seo familiar, e sen descoñecer a relevancia
que á institución familiar concede a Constitución española a través do seu artigo
39 342 , isto non implica que unha convivencia máis ou menos pacífica mereza a protección
do ordenamento xurídico penal. Como afirma PRATS CANUT, “ninguén dubida que
as relacións familiares constitúen unha estrutura de dereitos e deberes entre os seus
membros que encontran a súa definición no ámbito do dereito privado, fronte ao cal o
339 Delgado Martín refírese a esta cuestión e a súa especial proxección no ámbito da investigación da actividade
delituosa sinalando que “a familia adoita estar edificada sobre un elemento, o amor-cariño, que
explica en múltiples ocasións as reticencias da vítima a colaborar cos órganos encargados de perseguir
o delito: quere ao agresor e descúlpalle moitas das súas condutas; confía en que a violencia é un
episodio pasaxeiro que non se repetirá; adopta unha actitude redentorista, é dicir, esfórzase por modificar
o comportamento violento do outro”; Delgado Martín: La violencia doméstica. Tratamiento jurídico:
problemas penales y procesales; la jurisdicción civil, Colex, Madrid, 2001, p. 94.
340 Salber, P.; Taliaferro, E.: Reconocimiento y prevención de la violencia doméstica en el ámbito sanitario,
Cedecs, Barcelona, 2000, p. 50.
341 Prats Canut, J. M.: “Delitos contra las relaciones familiares” en Comentarios al nuevo Código Penal.
Aranzadi, Pamplona, 1996, p. 1028.
342 A xuízo de S. Mir Puig, “el reconocimiento constitucional de un bien debe servir de criterio relevante
para decidir si nos hallamos en presencia de un interés fundamental para la vida social que reclame
protección penal. Sin embargo, la cuestión no puede resolverse de plano con el solo recurso a la
Constitución, que tampoco en este punto constituye la varita mágica que algunos creen”. Mir Puig, S.:
El derecho penal en el Estado social y democrático de derecho, Ariel Derecho, p. 163.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres