pdf - Consello da Avogacía Galega

A análise das cifras sobre delitos violentos sinálanos que o exercicio da violencia está
unida á condición masculina; 326 así, o Consello Xeral do Poder Xudicial, ao analizar as
características das vítimas, afirma que “con independencia do tipo de violencia, a desagregación
dos datos en función do sexo da vítima pon de manifesto de maneira rotunda
que a muller é claramente a vítima nos casos de violencia doméstica. A análise desde
a perspectiva do sexo das vítimas dos supostos rexistrados pon en evidencia que a violencia
intrafamiliar supón na maioría dos casos a agresión de homes contra mulleres...
No oitenta e oito por cento dos casos, as vítimas dentro da categoría «violencia en parella»
son mulleres. Sen acadar esta porcentaxe, as vítimas tamén son maioritariamente
nenas ou mulleres novas no suposto de violencia contra «menores descendentes»”. 327
O mesmo Consello Xeral do Poder Xudicial, nos seus informes relativos a mortes violentas
acaecidas no ámbito da violencia doméstica, refire unha porcentaxe do setenta
por cento de mortes nas que a vítima son mulleres, en relación co ano 2001; nun seten-
mentalmente, para delimitalo como feitos illados, particulares e limitados non só a unhas familias que
dan a coñecer a súa situación, senón tamén a determinados grupos de familias (por exemplo, as de
baixo nivel económico), a determinadas mulleres (provocadoras, con falta de responsabilidade, masoquistas),
a determinados homes (psicópatas, alcohólicos, parados, drogadictos), a determinadas circunstancias
(crise familiar, illamento social nunha nova cidade, paro laboral...) e así de forma interminable,
sempre e todo para intentar non recoñecer algo que supón un grave quebranto e unha importante
axitación dalgunhas das columnas sobre as que se asenta a nosa sociedade patriarcal”. Lorente
Acosta, M. ; J. A.: Agresión a la mujer: maltrato, violación y acoso, Comares, Granada, 1999, p. 81.
326 Creo que, ademais diso, é significativo analizar o índice da actividade delituosa atendendo ao sexo
das/os autores. Se examinamos o total da poboación reclusa, encontrámonos con que, fronte a unha
cifra que alcanza un total de 44.197 homes, o número de mulleres reclusas é de 3.732, o cal significa
que só 8 de cada 100 reclusos son mulleres. Se a diferenciación se leva a cabo tendo en conta o tipo
de delito, a diferenza é máis relevante, e así, se o delito cometido é o de lesións ou homicidio, fronte
a 2.130 homes, a cifra de mulleres é de 102. Habería que preguntarse por que as mulleres non delinquen,
por que o seu nivel de participación delituosa é significativamente inferior e se iso non terá unha
vinculación directa co lugar historicamente asignado ás mulleres na sociedade (elaboración do
Instituto da Muller, Ministerio de Asuntos Sociais, a partir de datos facilitados pola Dirección Xeral de
Institucións Penitenciarias, correspondentes ao 31 de decembro de 2001). Véxase ao respecto
Laberge, D.: “Las investigaciones sobre las mujeres calificadas de criminales: cuestiones actuales y
nuevas cuestiones de investigación” en Derecho penal y discriminación de la mujer. Anuario de
Derecho Penal 1999-2000, Pontificia Universidade Católica de Perú e Universidade de Friburgo, Perú,
2001, p. 357, onde o autor se interroga sobre por que poucas mulleres deveñen delincuentes, se está
aumentando a criminalidade das mulleres; se son mellor tratadas polo sistema penal e se é o feminismo
responsable do aumento da criminalidade feminina.
327 García Calvo, M.: El tratamiento de la violencia doméstica en la administración de Justicia, Consello
Xeral do Poder Xudicial, Madrid, 2003, p. 84. Na investigación ao analizar a relación do agresor coa
vítima en supostos de violencia na parella, e referido ao total de sentenzas ditadas no ano 1999 en
instancias superiores, conclúese que no 52,0% dos supostos analizados o agresor é o cónxuxe; no
16,5% é a parella con ou sen convivencia estable; no 9,8% o agresor é o cónxuxe separado de feito;
no 14,6% o agresor está separado legalmente; no 1,2% o agresor é o cónxuxe divorciado, e no 5,9%
non consta. Estas cifras permítennos corroborar que na maior parte dos supostos entre vítima e agresor
existe ou existiu un matrimonio legalmente constituído. Véxase García Calvo, M.: El tratamiento de
la violencia doméstica en la administración de Justicia, Consello Xeral do Poder Xudicial, Madrid,
2003, p. 214.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
143