pdf - Consello da Avogacía Galega

xustifica a creación dun delito distinto aos propios actos de violencia. Hai que ter presente
que a agravación da pena por razón de parentesco xa se encontra expresamente
contemplada no Código Penal a través da circunstancia mixta de parentesco (artigo 23
do Código Penal)...”. 314
En contradición con esta postura, é necesario facer mención das consideracións vertidas
por LAURENZO COPELLO, para quen, tras a reforma operada a través da Lei 11/2003,
que situou o delito de violencia habitual no artigo 173.2, e con independencia das modificacións
en canto á localización sistemática, o atentado á integridade moral non é o dato
decisivo que xustifique un delito específico de violencia doméstica. Para esta autora “a
auténtica gravidade destas condutas reside no risco certo e directo para a vida e integridade
física e psíquica das vítimas derivado do clima permanente de violencia propio da
habitualidade”. 315
Porén, se ben é certo que a vida e a integridade física ou psíquica das vítimas nun clima
de violencia habitual corren realmente perigo, considero que o autor da conduta non persegue
a realización dunha concreta lesión física ou psíquica do suxeito pasivo; non persegue
danar a vítima, aínda que na maior parte dos supostos o consiga, senón que utiliza
a agresión e, se é o caso, a lesión como instrumento encamiñado a reafirmar ou
recordar unha determinada situación de poder na estrutura de parella ou, se é o caso,
estrutura familiar. 316
O autor, a través do exercicio da violencia, estalle facendo ver á vítima que o poder e a
dominación segue a posuílos el, aínda cando nin a lei nin o sentido común o considere
lexitimado para isto. Consecuencia disto é a conduta que a miúdo se observa no suxeito
activo da agresión habitual, de aparente arrepentimento, de sorpresa e mesmo de dor
ante a constatación posterior das consecuencias, ou en moitos supostos da gravidade
que devén da súa conduta e a busca de paliativos como os regalos, pedir perdón, intentar
convencer de que non se repetirá, as promesas ou mesmo as loas á vítima; regalos
non só encamiñados a evitar a interposición da correspondente denuncia, senón para
reiterar a súa consideración de que o instrumento empregado, a agresión utilizada para
facerlle ver á vítima a súa supremacía, non é máis que un mal menor, que ás veces provoca
consecuencias “indesexadas”, todo isto descrito como a etapa de “falsa reconciliación
ou lúa de mel” do denominado «ciclo da violencia» 317 . Como expresa LORENTE
314 Marín de Espinosa Ceballos, E.: La violencia doméstica. Análisis sociológico, dogmático y de derecho
comparado, Comares, Granada, 2001, p. 185.
315 Laurenzo Copello, P.: “Los nuevos delitos de violencia doméstica: otra reforma precipitada” en Artigo
14. Una perspectiva de género, n.º 14, (2003), p. 6.
316 Para Gómez Jarabe, G.: “El desmedido deseo de dominio, de poder y de control sobre el otro es, sin
lugar a dudas, la causa fundamental de la agresión en familia”, Violencia, antítesis de la agresión: un
recorrido psicobiológico, psicosocial y psicopatológico para llegar a la justicia, Promolibro, Valencia,
1999, p. 18.
317 En 1979 a psicóloga Leonore Walker describiu os distintos episodios da violencia doméstica como tres
fases dunha denominada “roda da violencia”: a xeración da tensión, a etapa de explosión e a etapa de
lúa de mel. Este modelo foise ampliando e na actualidade os expertos en psiquiatría identifican sete
etapas distintas do denominado “ciclo da violencia”: a etapa da intimidación, fase onde se utiliza a
humillación, a violencia psíquica e onde o agresor ten como obxectivo prioritario o control da vítima;
en segundo lugar, a fase de illamento permítelle ao agresor separar a vítima de todo aquel, familia,
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
139