pdf - Consello da Avogacía Galega

136
mente, os graves trastornos psíquicos que se derivan en moitas ocasións da crianza dun
menor nun ámbito de relación familiar en que o denominador común é o exercicio da violencia
contra a súa nai; en realidade, é difícil cuantificar os danos ou secuelas que para
o seu desenvolvemento no futuro se poidan producir, pero púidose constatar que a particularidade
máis común entre os adultos que exercen o maltrato de forma habitual é o
feito de que eles mesmos foron vítimas deses malos tratos ou formaron parte da súa vida
cotiá nunha persoa do seu contorno, normalmente a súa nai, durante a súa infancia.
MILLER refírese a isto sinalando que “o adulto que foi un neno maltratado (ou que presenciou
durante anos o exercicio da violencia) fai enmudecer os sentimentos que estarían
xustificados, é dicir, os dirixidos contra os causantes da súa dor, aferrándose a toda
costa á idea de que aqueles pais torturadores o amaban, pero déixaos aflorar contra as
súas propias fillas e fillos. É como se esas persoas pasasen decenas de anos atrapados
nunha trampa da que non hai saída posible, porque a nosa sociedade prohibe a ira que
se dirixe contra os propios pais. Pero co nacemento das fillas e dos fillos ábrese unha
portiña: por fin pode descargarse sen escrúpulos a rabia acumulada durante anos; o triste
é que a vítima é un pequeno ser indefenso, ao que esas persoas se ven forzadas a
atormentar, a miúdo sen darse conta disto, porque unha forza descoñecida os impulsa a
tales actos”. 307
Non obstante, isto non debe ser interpretado dunha maneira extensiva tal que conduza
a afirmar de forma xeneralizada que todo aquel que medrou no seo dunha familia onde
o proxenitor exercese de forma habitual a violencia se converta necesariamente nun futuro
agresor. Constatouse tamén o fondo rexeitamento por parte de moitos adultos que presenciaron
ou viviron en primeira persoa o uso da violencia a reproducir cos seus descendentes
a mesma conduta, e o extremo coidado e tenrura que desenvolven cos seus
cando viven a paternidade.
A xeneralización, tan estendida hoxe en día, de que quen fose maltratado na infancia
será á súa vez no futuro un agresor dos seus tan só se viu confirmada no 8% dos supostos,
e destruír este mito é outra das prioridades vinculadas a esta problemática de cara
a evitar a imposición dun estigma aos que tiveron a desgraza de ser vítimas na súa
nenez. 308
Paralelamente, é indubidable que a percepción do menor que foi vítima de violencia, e o
seu posterior comportamento no futuro, van depender en gran medida do apoio e resposta
que vai percibir por parte dos seus familiares, amigos e responsables no momen-
307 Miller, citado por Intebi, I.: Abuso sexual infantil, Granica, Barcelona, 1998, p. 58.
308 Segundo F. Reyero Pantigoso, “estes supostos adoitan corresponder a quen foi maltratado na adolescencia
polo seu pai e nun fogar onde a nai era tamén maltratada, experimentando o fillo a impotencia
de non poder contar con ela nin tampouco defendela”; Reyero Pantigoso, F.: “Lesiones y secuelas psíquicas
en menores, víctimas de maltrato familiar” en Estudios sobre violencia familiar y agresiones
sexuales, Centro de Estudos Xurídicos da Administración de Xustiza, Madrid, 2000, Tomo I, p. 74. Para
D. L. Morillas Fernández “non cabe referir unha lista de situacións ou sensacións concretas que vai
reproducir o menor tras o maltrato, en tanto que estas dependerán de distintos factores tales como,
por exemplo, a idade do menor, o sexo a intensidade do maltrato, a figura do agresor, ou, citando a
Schulz, dependendo da reacción xerada na familia, sociedade e persoas próximas unha vez coñecido
o maltrato”. Morillas Fernández, D. L.: Análisis criminológico de la violencia doméstica, Universidade
de Cádiz, 2003, p. 169.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres