pdf - Consello da Avogacía Galega

En definitiva, para os autores anteriormente referidos, o ben xurídico protexido estaba
constituído pola saúde na súa dobre vertente, que ten en conta a integridade física ou
psíquica.
Outros autores sinalan que o ben xurídico protexido está constituído pola saúde como un
todo global. Así, para CORCOY BIDASOLO “a protección da saúde neste sentido amplo
pode fundamentarse tanto na definición da Organización Mundial da Saúde, segundo a
cal a saúde é o completo estado de benestar físico, psíquico e social, ou na previsión
constitucional do artigo 15 da Constitución española de 1978, relacionando a saúde coa
dignidade, de forma que supoña un deber de seguir un tratamento da persoa non instrumental,
o que ao mesmo tempo permitiría poñer o acento máis na conduta agresora
que no concreto resultado producido”. 305
Porén, creo que cómpre interrogarse sobre como podía conciliarse esa opción e a constatación
na práctica de situacións moi frecuentes nas que o exercicio da violencia, aínda
a pesar de provocar unha importante deterioración deste na súa condición de persoa,
non implicaba necesariamente unha deterioración da saúde, ou, se é o caso, dificilmente
valorable, ou ben aqueles supostos en que o resultado lesivo non o sufría soamente
o suxeito pasivo da violencia, senón prioritariamente outros membros da familia.
Púxose de manifesto por parte dos servizos sanitarios ou das asociacións e grupos de
mulleres que traballaron coas vítimas desta violencia que, en moitas ocasións, o esposo
ou compañeiro exerce habitualmente a violencia, xa sexa física ou psíquica, sobre a súa
esposa ou compañeira sen que esa actuación se faga extensible ás fillas e fillos da parella,
que permanecen como “obrigados espectadores” dun clima de violencia durante o
transcurso, en ocasións, de moitos anos. É posible mesmo que o exercicio da violencia
ao suxeito pasivo non lle ocasione lesións nin físicas nin psíquicas a este (no suposto de
análise sería a nai) e aínda así a constatación de graves lesións psíquicas nos menores
nos faga preguntarnos se tamén neste suposto sería a integridade física ou psíquica da
nai o obxecto de protección. 306
Algúns expertos en psicoloxía infantil coincidiron en afirmar que un neno que medra nun
ambiente de violencia leva no seu interior a semente do maltrato. As graves consecuencias
que se derivan do exercicio da violencia habitual tanto para as vítimas directas desa
violencia como para os menores, mesmo aínda cando a violencia non se exerza contra
eles, en realidade son impredicibles.
É certo que a sociedade se sobrecolle ás veces ante as noticias de malos tratos cometidos
con extrema brutalidade contra os menores e posúe xa nos nosos días mecanismos
de reacción inmediata, intentando poñer remedio urxente a estes coa intervención
sanitaria, xudicial e dos servizos sociais. No entanto, non se teñen en conta, normal-
305 Corcoy Bidasolo, M.: “Delitos contra la integridad personal y contra la libertad: lesiones, amenazas y
coacciones” en La violencia en el ámbito familiar. Aspectos sociológicos y jurídicos, Consello Xeral do
Poder Xudicial, Madrid, 2001, p. 161.
306 Véxase Bédate Gutiérrez, A.: “Aspectos médico-legales de la violencia familiar” en La violencia en el
ámbito familiar. Aspectos sociológicos y jurídicos,Consello Xeral do Poder Xudicial, Madrid, 2001, p.
21. Véxase tamén Sepúlveda García de la Torre, A.: “Psicopatología de las víctimas de malos tratos”
en Estudios sobre violencia familiar y agresiones sexuales, Tomo II, Centro de Estudos Xurídicos da
Administración de Xustiza, Madrid, 2000, p. 383.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
135